KIỀU MỸ DUYÊN
Ông bà mình thường nói: lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Có nhiều người mặt đẹp như hoa, như ngọc, nhưng mở miệng ra nói thì người nghe nhức đầu, nhức óc, không ai muốn nghe tiếp. Có nhiều người khuôn mặt không đẹp như tiên nữ nhưng mở miệng ra thì nhiều người lắng nghe, thích nghe người đối diện. Người không đẹp nhưng lời nói nhẹ nhàng, dễ thương, để lại cảm tưởng tốt đẹp trong lòng người xung quanh. Người thành công trong xã hội không phải là người đẹp tuyệt vời, đẹp như tiên nữ, nhưng là người đắc nhân tâm, nói chuyện có duyên, thu hút người nghe.
Chúng tôi còn nhớ một hôm đi tham dự hội thảo của hội địa ốc liên bang ở khách sạn Disneyland, diễn giả chính là một giáo sư đại học. Bà cũng trên 60 tuổi. Bà đến từ miền Đông Hoa Kỳ. Một buổi thuyết trình của bà là $45,000. Bà không cao, nếu không nói là lùn. Bà cầm micro đi vòng vòng trên sân khấu, bà cất tiếng nói 5 phút, tất cả mọi người trong hội trường im phăng phắc, không một tiếng động. Mọi người lắng nghe từng lời nói của bà. 15,000 chuyên viên địa ốc và những nhà đầu tư địa ốc khắp nơi trên nước Mỹ tham dự và một số người đến từ các quốc gia khác. Kiến thức của diễn giả thâm sâu, chỉ 45 phút mà người nghe học được nhiều kinh nghiệm quý báu ở diễn giả. Kinh tế đang phát triển, kinh tế suy thoái, người nào có cái não cũng có thể hái ra tiền, người này hơn người kia chỉ vì có cái não mà thôi.
Làm nghề truyền thông, chúng tôi gặp gỡ rất nhiều người, từ người dân đến ông Tổng Thống, từ người chiến sĩ đến ông Đại Tướng. Người dễ thương thì nhiều lắm, cách ăn nói, cách cư xử ảnh hưởng rất nhiều từ sự giáo dục của ông bà, cha mẹ. Đứa trẻ nào được giáo dục trong một gia đình lễ nghĩa thì lớn lên ra xã hội được nhiều người thương. Ảnh hưởng từ sự giáo dục gia đình và học đường vô cùng quan trọng, bạn bè chơi với nhau cũng ảnh hưởng nhiều lắm.
Trong sở làm, đứa trẻ được giáo dục tốt thì lớn lên đi làm dễ thành công hơn những đứa trẻ không được giáo dục kỹ lưỡng. Sự tế nhị, sự siêng năng, cần mẫn, xông xáo, nhường nhịn lẫn nhau cần thiết, nghe nhiều hơn nói, nói ít tốt hơn là nói nhiều. Tại sao có người làm một nơi mấy chục năm, kinh tế suy thoái không bị cho nghỉ việc, vì người đó được chủ thương, bằng hữu thương. Sống được người khác thương không bao giờ hết việc làm.
Tính khiêm nhường cần thiết trong cuộc đời này. Người này giỏi, có người khác giỏi hơn. Nếu sống tự cao, tự đại thì sớm muộn gì cũng mất việc làm. Nhất là tính hay cãi, cãi với chủ thì sớm muộn gì cũng bị nghỉ việc. Có người có bệnh cãi, trúng hay trật gì cũng cãi, bệnh cãi này phải đi bác sĩ tâm lý. Nhất là đi làm phải đúng giờ. Chúng tôi được huấn luyện với những giáo sư người Mỹ, hẹn với khách hàng bao giờ cũng phải đến trước 1 giờ để chuẩn bị cho cuộc hẹn đó. Phải nghỉ ngơi cho tâm hồn bình thản trước khi nói chuyện với khách hàng.
Các hội từ thiện quốc tế như YMCA, Young Life, huấn luyện những đứa trẻ để trở thành lãnh tụ, huấn luyện lòng tự tin, kiến thức chuyên môn, từ cách đi, đứng, ngồi, cách nói chuyện phải tự tin. Người lãnh đạo việc gì cũng phải biết làm, để đúng với người lãnh đạo, tự phải huấn luyện chính mình, ngồi trước máy vi tính, đứng dậy phải biết đẩy cái ghế vào chỗ cũ. Người đã học lãnh đạo phải có tinh thần trách nhiệm, nói năng phải cẩn thận, phải trách nhiệm trong từng lời nói, trong việc làm. Người có tinh thần trách nhiệm phải suy nghĩ trước khi nói, chứ không phải muốn nói gì thì nói.
Người nói chuyện có duyên là người biết suy nghĩ trước khi nói chứ không nói ào ào, muốn nói gì thì nói, không nói về mình, về gia đình mình. Người nói chuyện có duyên chỉ nói về người, nói về sự hữu ích của người khác, chứ không phải nói về mình, nói về cái tôi của mình.
Người nói chuyện dễ thương không nói về cái xấu của người khác, người nào cũng có cái tốt của chính họ, tại sao không tìm cái tốt của họ để nói, mà cứ moi móc những gì không tốt của người khác.
Một bầy ếch đi dạo trong rừng, có hai con bị rơi xuống một cái hố sâu. Tất cả các con ếch còn lại trong bầy đều bu quanh miệng hố để kéo chúng lên. Nhưng khi thấy cái hố quá sâu, cả bầy liền nói với hai con ếch rằng chúng chỉ còn nước chết mà thôi.
Hai con ếch bỏ ngoài tai những lời bình luận đó và cố hết sức nhảy lên khỏi hố. Những con ếch kia lại nói với chúng đừng nên phí sức, rằng chúng chỉ còn nước chết.
Sau cùng, một con ếch phía dưới nghe theo những gì cả bầy đã nói, nó bỏ cuộc và ngã lăn ra chết trong sự tuyệt vọng.
Con ếch còn lại tiếp tục cố gắng nhảy. Một lần nữa cả bầy xúm lại và thét lên khuyên nó hãy thôi. Nó càng nhảy mạnh hơn nữa. Cuối cùng nó nhảy được lên bờ. Cả bầy vây quanh và hỏi nó: “Anh không nghe tụi tôi nói gì hay sao?”. Thì ra con ếch này bị nặng tai. Nó tưởng cả bầy ếch đã động viên nó suốt khoảng thời gian vừa qua.
Cho nên, hãy cẩn thận với những gì chúng ta nói. Một lời động viên khích lệ cho một người đang bế tắc có thể vực người ấy dậy và giúp anh ta vượt qua khó khăn. Nhưng một lời nói cũng có thể giết chết một người trong cơn tuyệt vọng. Một chút quan tâm, một chút chia sẻ, thế giới của bạn sẽ tốt đẹp và hạnh phúc hơn.
Những nhà ngoại giao của các quốc gia trên thế giới rất khéo, không làm mất lòng ai. Thí dụ, một nhà ngoại giao này không thích hút thuốc, không bao giờ hút thuốc, nhưng khi đến một buổi tiệc nào đó, nhà ngoại giao khác mời thuốc lá, ông đưa tay cầm điếu thuốc ngay, rồi người khác châm lửa, ông cũng đốt điếu thuốc trên tay ông, sau đó ông quay sang hướng khác và quẳng điếu thuốc đi. Người không biết uống rượu, không bao giờ uống rượu, nhưng đến buổi tiệc có người rót rượu và mời, người được mời bưng ly rượu lên rồi mới để ly rượu xuống. Đó là cách ứng xử của nhà ngoại giao, nhưng đối với bằng hữu, mình không thích thì nói không thích, chắc bằng hữu không nỡ bất bình. Mọi người đều biết tôi ăn chay, không ai mời ăn thịt, ăn cá, ăn tôm hùm, đó là lẽ dĩ nhiên.
Đời sống này phức tạp lắm, lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Thành công hay thất bại chỉ vì lời nói thôi, nói mà người nghe không lọt vào tai, kể như xong. Gây thù chuốc oán cũng do lời nói, tán gia bại sản cũng do lời nói, cho nên phải lựa lời mà nói.
Có một điều đặc biệt đi vào nơi tôn nghiêm, vào chùa, nhà thờ, gặp người nào cũng hiền lành, lễ độ, dễ thương. Có lẽ những nơi đó là nơi linh thiêng, người dữ cũng thành hiền, người độc ác muốn làm hại người khác cũng trở nên hiền lành. Sự độc ác, sự dữ dằn không có ở những nơi thờ phượng, không ai nói lời độc ác ở những nơi thờ phượng này.
Mùa Xuân sắp về, hy vọng có tình yêu sẽ được tình yêu, người yêu sẽ đến, hy vọng có tương lai sự nghiệp, sự nghiệp sẽ đến, người đang thất nghiệp sẽ có công ăn việc làm. Ăn hiền ở lành sự may mắn sẽ đến, người bệnh sẽ khỏi bệnh, và mọi sự tốt lành sẽ đến với người thiện tâm.
Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Hy vọng người nào cũng nói năng lịch sự, dễ thương, lời nói nào cũng làm ấm áp lòng người, đem thương yêu đến cho người không nhà, đem lời cầu nguyện chân thành cho người bệnh nặng đang ở trong viện dưỡng lão, ở nhà thương và bệnh ở nhà.
Hoa Xuân hoa rực rỡ trên đồi núi, và hoa cũng nở trong lòng mọi người.
Mong lắm thay!
(kieumyduyen1@yahoo.com)
