DAVID LE
Truyền thông trong nước ngày 20/6 đồng loạt đưa tin Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tới Việt Nam vào rạng sáng, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp cao sau khi thăm Triều Tiên. Dù dự định tới Việt Nam hai ngày 19 và 20 tháng Sáu, nhưng giờ chót Putin chỉ tới có một ngày.
Câu hỏi của cả thế giới là Putin tìm kiếm gì ở Việt Nam?
So với nước Nga, Việt Nam chỉ là một “nước lẻ”. Song lâu nay, Việt Nam dưới sự cầm quyền của đảng Cộng sản, lại là một “bạn hàng thân thiết” của Nga. Ngoài vũ khí và hàng quân dụng, Nga còn là quốc gia đầu tư không ít vô khai thác dầu khí trên Biển Đông. Và chỉ có mỏ dầu Nga đứng ra khai thác thì thằng hàng xóm 16 chữ vàng “túng của” mới để yên không phá rối. Kỳ dư những quốc gia khác mà Việt Nam muốn mời khai thác là thằng bạn xấu liền chơi “dơ” bằng nhiều cách để họ rút lui! Hẳn khó ai quên chiếc HD 981 của Trung Quốc cứ lâu lâu lại kéo qua biển Việt Nam đi dạo như đi trong sân nhà!
Hiện nay, Nga cũng đang ở trong thế kẹt sau khi xua quân xâm lược Ukraine vào đầu năm 2022, một cuộc chiến mà Nga dự tính chỉ diễn ra trong vài tháng nhưng đã kéo dài hơn ba năm. Cuộc chiến này khiến cả thế giới, tất nhiên trừ một số nước “đồng minh” của Nga, lên án, phong tỏa tài sản, không buôn bán… Đồng thời, tòa án quốc tế cũng có lệnh “truy nã” ông Tổng thống nước này vì những tội ác trong cuộc xâm lược nói trên.
Để gỡ thế kẹt vì bị gần hết các nước trong thế giới tự do “phong tỏa”, “cấm vận” Nga từng vùng vẫy bằng nhiều cách. Đầu tiên là liên minh với một số nước Ả Rập vốn không ưa Hoa Kỳ và đồng minh như Iran, Trung Quốc… Mục đích chính là tìm cách để kiếm tiền đổ vào cuộc chiến xâm lược. Đã bước vào thế kỷ 21 hai thập niên rồi mà cứ như còn ở thế kỷ 19, Nga cứ tự nhiên lùa quân vô chiếm nước người khác như đi vô nhà sau của mình! Tất nhiên, đâu dân tộc nào chịu vậy, và Ukraine, một quốc gia từng có nhiều thập niên lệ thuộc vào Nga, đã đứng lên chống lại. Tất nhiên thế giới phải ủng hộ lẽ phải. Hoa Kỳ và đồng minh thân thiết đã cùng hè nhau giúp Ukraine chống lại kẻ xâm lược.
Dự tính ban đầu của Putin là nuốt gọn Ukraine trong chỉ chừng vài tháng. Nhưng đã hơn ba năm trôi qua, Putin đang mắc nghẹn vì cục xí quách Ukraine quá lớn, khó nuốt! Đã vậy, sau khi lòi mặt chuột ra, Nga còn bị thế giới lên án, nghỉ chơi và phong tỏa tài sản đang có ở nước ngoài.
Một đại gia ở Việt Nam từng nói một câu khiến mọi người sửng sốt “Tiền nhiều để làm gì?” Khi có nhiều tiền thì gia đình tan nát… Nay có lẽ Putin nên nói “thà có nhiều tiền còn hơn là nghèo rớt mồng tơi”. Dù là “đại gia” với các mỏ dầu, kim cương… nhưng Nga đang “nghèo rớt mồng tơi” vì có hàng mà bán không được, có bán được cũng không thâu tiền được. Trong khi chiến tranh “phi nghĩa” đang diễn ra lại cần rất nhiều tiền.
Không chỉ cần tiền, mà Nga cũng đang cần những tiếng “vỗ tay” ủng hộ của nhiều quốc gia để kiếm đường thoát khỏi cuộc chiến tranh, cũng như thoát khỏi lệnh truy nã của tòa án quốc tế.
Và những nước đã từng “hữu hảo” với Nga như Việt Nam lại rất cần thiết. Nga đang có sự ủng hộ của Trung Quốc, Triều Tiên. Và Việt Nam có thể sẽ sẵn sàng vỗ tay ủng hộ Nga bất kể liêm sỉ nếu có lợi cho nhà cầm quyền! Và qua Việt Nam, Nga cũng có thể mở một cửa sau về tiền tệ, về buôn bán vũ khí và dầu, thậm chí là hột xoàn! Đổi lại, Việt Nam sẽ được ưu tiên mua dầu rẻ và thằng bạn xấu kế bên nhà ít quậy phá, trong đó có vấn đề chận nước của sông Mekong, khai kinh Funan mà Trung Quốc đang quậy có thể được giải quyết êm đẹp.
Hiện nay, đồng bằng sông Cửu Long đang thoi thóp vì thiếu nước. Trung Quốc đã chặn ở đầu nguồn bằng nhiều con đập khiến lưu lượng nước sông chảy về Việt Nam ngày càng ít dần. Trung Quốc cũng đầu tư khủng để Kampuchia khai kinh Funan cho nguồn nước sông Mekong chảy ra biển Tây chứ không về Việt Nam nữa. Việc này, nếu thực hiện được thì đồng bằng sông Cửu Long kể như chết chắc. Ai cũng biết, đồng bằng này vốn là một vùng sản xuất lúa, trái cây lớn nhất Việt Nam cần rất nhiều nước. Chưa kể, nước cũng là “phương tiện” để chống lại việc nhiễm mặn, xổ phèn. Nếu thiếu nước, đồng bằng sẽ bị nước biển xâm nhập và nhiễm mặn, đồng thời phèn sẽ “dậy” và sẽ biến thành vùng đất chết! Mà vùng này chết thì dân chúng cả nước sẽ chết vì thiếu lương thực, thực phẩm… Do vậy, Việt Nam cũng cần sự ủng hộ của Nga để khuyên can Trung Quốc “đừng quậy” nữa.
Mặt khác, khí tài, vũ khí quân sự của Việt Nam lâu nay đều mua từ Nga, muốn bảo trì, bổ sung thì phải giữ mối, nếu không thì sẽ… Rồi khai thác dầu cũng dựa vào Nga nên…
Nói chung, mời được Putin qua Hà Nội, Việt Nam rất vui vì giải tỏa được nhiều chuyện. Và có thể Nga chỉ cần tiếng vỗ tay của Việt Nam tại các cuộc họp quốc tế và một cánh cửa nhỏ để buôn bán, kiếm ngoại tệ. Song thực tế ra sao hẳn phải chờ hạ hồi phân giải.
