Những ngày giao dịch vừa qua đã chứng kiến cơn bão tố quét qua thị trường chứng khoán toàn cầu, cuốn phăng hàng trăm tỷ đô la từ túi tiền của giới siêu giàu. Hơn 500 tỷ đô la đã bốc hơi khỏi khối tài sản của những người giàu nhất thế giới chỉ trong ba ngày giao dịch. Chỉ riêng ngày thứ Sáu, con số thiệt hại đã lên đến 329 tỷ đô la, mức giảm kỷ lục kể từ đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng COVID-19 năm 2020. Elon Musk, CEO của Tesla, chứng kiến khối tài sản của mình sụt giảm chóng mặt 135 tỷ đô la, trong khi Mark Zuckerberg, CEO của Meta Platforms, cũng mất đi 27 tỷ đô la. Chỉ số S&P 500 giảm 10.7%, còn Nasdaq Composite, vốn tập trung vào công nghệ, lao dốc 11.3%.
Vậy điều gì đã khiến thị trường chao đảo đến vậy? Câu trả lời nằm ở chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump, một động thái bất ngờ đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Các nhà đầu tư hoang mang, bán tháo cổ phiếu, tạo nên hiệu ứng domino lan rộng khắp thị trường.
Giữa khung cảnh hỗn loạn đó, Warren Buffett nổi lên như một minh chứng cho tầm nhìn xa trông rộng. Trong khi những người khác lao vào cuộc chơi đầy rủi ro, Buffett đã chọn con đường thận trọng. Năm 2024, ông đã bán ra 143 tỷ đô la cổ phiếu, gấp ba lần so với năm 2023 và gấp bốn lần so với năm 2022. Đồng thời, Berkshire Hathaway, công ty của ông, đã tích lũy một lượng tiền mặt khổng lồ lên tới 321 tỷ đô la, tương đương với vốn hóa thị trường của Coca-Cola, một trong những khoản đầu tư dài hạn ưa thích của Buffett.
Quyết định “ngồi trên núi tiền” này của Buffett đã được chứng minh là sáng suốt. Trong khi các tỷ phú khác đang chật vật gồng mình chống đỡ cơn bão, khối tài sản của Buffett lại tăng thêm 11.5 tỷ đô la kể từ đầu năm. Berkshire Hathaway cũng ghi nhận mức tăng trưởng gần 8%, trái ngược với mức giảm 14% của S&P 500.
Liệu có phải Buffett đã may mắn, hay đó là kết quả của sự tính toán kỹ lưỡng và chiến lược đầu tư khôn ngoan? Thật ra, đã có tầm nhìn này từ lâu. Tuy nhiên, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu về lý do tổng thống Trump đánh thuế đối ứng.
Tổng thống Donald Trump luôn là một nhân vật khó đoán. Những tuyên bố gây sốc, những quyết định bất ngờ đã trở thành thương hiệu của ông. Vậy nên, khi ông tuyên bố áp thuế quan lên hàng hóa toàn cầu, nhiều người đã tự hỏi: đây là lời nói suông hay một cam kết nghiêm túc?
Lịch sử cho thấy ông Trump không chỉ nói suông. Bức tường biên giới Mexico, dù chưa được xây dựng như lời hứa ban đầu, nhưng việc thắt chặt kiểm soát biên giới đã chứng minh quyết tâm của ông. Tương tự, việc áp thuế quan, dù gây tranh cãi, cũng không phải là điều bất ngờ. Ngay từ chiến dịch tranh cử, ông đã cam kết thực hiện chính sách này. Vậy tại sao nhiều người, kể cả giới đầu tư sành sỏi, vẫn tỏ ra ngỡ ngàng trước quyết định của ông?
Có lẽ, câu trả lời nằm ở sự phi lý của chính sách này. Ai cũng biết thuế quan là một gánh nặng cho tăng trưởng kinh tế và người tiêu dùng. Vậy tại sao ông Trump, một người luôn đặt lợi ích kinh tế lên hàng đầu, lại áp đặt hàng tỷ đô la thuế mới lên chính những cử tri của mình? Liệu ông có tự tin đến mức nghĩ rằng mình có thể một mình định hình lại trật tự kinh tế toàn cầu? Liệu thế giới, và ngay cả đảng Cộng hòa, có ngồi yên nhìn ông làm điều đó?
Câu hỏi quan trọng nhất lúc này là: mục đích thực sự của ông Trump là gì? Liệu ông có đủ tỉnh táo để nhận ra rằng nếu tiếp tục theo đuổi chính sách thuế quan cứng rắn, ông sẽ tự hủy hoại chính mình?
Tổng thống Trump sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán, một cây gậy để thương lượng những điều khoản có lợi hơn cho Hoa Kỳ với các đối tác thương mại. Và để thành công, ông phải hành động nhanh chóng. Nếu thuế quan kéo dài, ông sẽ không có đủ thời gian để xoay chuyển tình thế.
Hiện tại, Liên minh Châu Âu đã đề xuất xóa bỏ thuế quan đối với hàng công nghiệp, một đề xuất mà ông Trump đã từng từ chối trong nhiệm kỳ đầu tiên. Đây là cơ hội để ông Trump chứng tỏ mình là một nhà lãnh đạo toàn cầu, người có thể thúc đẩy thương mại tự do đồng thời trừng phạt Trung Quốc vì các hành vi thương mại không công bằng.
Tuy nhiên, thời gian không còn nhiều. Cử tri, bao gồm cả những người ủng hộ ông Trump, sẽ không chấp nhận việc giá cả leo thang và thị trường chứng khoán lao dốc. Ngay cả Thượng nghị sĩ Ted Cruz, một người ủng hộ ông Trump, cũng cảnh báo về một “cuộc tắm máu” chính trị nếu nền kinh tế rơi vào suy thoái.
Ông Trump đang đứng trước một ván cờ mạo hiểm. Liệu ông có đủ khôn ngoan để biến nguy thành cơ? Câu trả lời, chỉ có thời gian mới trả lời được.
Trở lại chuyện của Buffett, đã từ lâu, Buffett đã nhận thấy sự quá nóng của thị trường và chọn cách đứng ngoài cuộc chơi. Theo một bài viết của ông từ năm 2003 đăng trên tờ Forbes, ông hiểu rằng, nước Mỹ sẽ phải có ngày chuyển hướng – biến thị trường Hoa Kỳ thành một cỗ máy sản xuất toàn cầu. Và điều này, đòi hỏi phải có một cuộc thương chiến thuế quan. Đúng là việc mà tổng thống Trump đang làm. Nhưng để thắng trận chiến thuế quan, Hoa Kỳ phải chịu một cú sốc về thị trường tài chánh. Và ông đã chuẩn bị tiền để hốt bạc lần này.
Câu chuyện của Buffett trong cơn bão thị trường này là một lời nhắc nhở cho tất cả chúng ta: Đừng chạy theo đám đông, hãy giữ vững lập trường và tin vào những phân tích của mình. Đôi khi, đứng yên cũng là một chiến lược hiệu quả. Và biết đâu, khi cơn bão qua đi, bạn sẽ là người vững vàng nhất, sẵn sàng đón nhận những cơ hội mới.
Câu chuyện của Buffett còn dài. Chỉ đến khi thương chiến thuế quan ngã ngũ, người ta mới biết Buffett thắng lớn cỡ nào. Trong khuôn khổ bài này, chúng ta tạm dừng ở đây.
