Tình hình chính trị Canada đang trải qua những biến động chưa từng có, chịu ảnh hưởng nặng nề từ những chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuộc đua tìm người kế nhiệm Thủ tướng Justin Trudeau diễn ra trong bối cảnh đầy bất ổn, khi mà mối đe dọa từ phía Nam đang lấn át mọi vấn đề nội bộ.
Từ “Canada tan vỡ” đến lá bài chủ quyền
Trước khi Trudeau tuyên bố từ chức, Đảng Bảo thủ, dưới sự lãnh đạo của Pierre Poilievre, được dự đoán sẽ giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử tới. Poilievre tập trung khai thác những bất mãn xã hội về lạm phát, giá nhà đất leo thang, tội phạm và hệ thống y tế quá tải, quy kết tất cả cho chính sách “thảm họa” của Trudeau. Thông điệp “Canada tan vỡ” của ông ta cộng hưởng với tâm lý lo lắng của một bộ phận cử tri.
Tuy nhiên, sự trở lại của Trump với những đe dọa về thuế quan, thậm chí còn đặt câu hỏi về chủ quyền của Canada, đã đảo lộn bàn cờ chính trị. Người dân Canada giờ đây lo sợ về an ninh kinh tế và sự toàn vẹn lãnh thổ hơn bao giờ hết. Điều này buộc Poilievre phải thay đổi chiến thuật, chuyển sang thông điệp “Canada trên hết” và nhấn mạnh vào lòng yêu nước. Liệu sự chuyển hướng này có đủ sức thuyết phục cử tri hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Cơn sốt “Mark Carney” và bài toán lòng trung thành
Trong khi đó, Đảng Tự do như được hồi sinh nhờ “hiệu ứng Trump”. Ứng cử viên sáng giá Mark Carney, cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada và Anh, nổi lên như một “vị cứu tinh” với kinh nghiệm giải quyết nhiều khủng hoảng kinh tế. Ông được kỳ vọng sẽ ứng phó hiệu quả với các chính sách thương mại của Mỹ và bảo vệ nền kinh tế Canada.
Tuy nhiên, Carney cũng đối mặt với không ít thách thức. Việc ông từng làm việc cho Goldman Sachs và chuyển trụ sở Brookfield Asset Management sang New York đã bị Đảng Bảo thủ lợi dụng để đặt nghi vấn về lòng trung thành của ông với Canada. Đây là một điểm yếu mà Carney cần phải giải quyết thỏa đáng nếu muốn giành được sự tin tưởng của cử tri.
Chrystia Freeland – “Bộ trưởng của mọi thứ” đối đầu với Trump
Đối thủ đáng gờm nhất của Carney trong nội bộ Đảng Tự do chính là Chrystia Freeland, người từng giữ chức Phó Thủ tướng. Bà Freeland đã thể hiện năng lực lãnh đạo mạnh mẽ khi phụ trách nhiều vấn đề quan trọng, bao gồm cả ứng phó với đại dịch COVID-19. Bà cũng được biết đến với lập trường cứng rắn đối với Trump, từng gọi ông là “kẻ săn mồi” và coi Mỹ là mối đe dọa lớn nhất đối với Canada kể từ Thế chiến II.
Tuy nhiên, việc Freeland từng là thành viên nội các của Trudeau có thể khiến bà gặp khó khăn trong việc tạo dựng hình ảnh khác biệt và thoát khỏi cái bóng của người tiền nhiệm.
Cuộc chiến cam go phía trước
Cuộc bầu cử liên bang Canada dự kiến diễn ra muộn nhất vào tháng 10 năm nay, nhưng có thể được tổ chức sớm hơn. Người chiến thắng trong cuộc đua lãnh đạo Đảng Tự do sẽ phải đưa ra những quyết định quan trọng về cách đối phó với Trump và thời điểm tổ chức tổng tuyển cử.
Dù kết quả ra sao, một điều chắc chắn là Trump sẽ tiếp tục là nhân tố chi phối chính trường Canada trong thời gian tới. Liệu người dân Canada sẽ lựa chọn một nhà lãnh đạo cứng rắn đối đầu với Mỹ, hay một người có khả năng đàm phán và tìm kiếm sự hợp tác? Câu trả lời sẽ quyết định tương lai của mối quan hệ Canada-Mỹ và vận mệnh của đất nước lá phong đỏ.
