Ngày 8 tháng 12 năm 2024, nhóm đối lập với chính phủ Syria, do Abu Mohammad al-Jolani cầm đầu, đã chiếm thủ đô Syria, Tổng Thống Syria, ông Bashar Assad, đã cùng gia đình chạy trốn, hiện nay đang ở Nga dưới sự bảo trợ của Putin.
Theo một bản tin mới nhận được ngày 9 tháng 12, thì Abu Mohammed al-Golani đã đọc một thông điệp chiến thắng, không ở một đài truyền hình, đài phát thanh hay tờ báo nào, mà tại ngôi đền thiêng có hơn 1500 năm lịch sử. Tại đây, Abu Mohammed Al-Golani nói: “Chiến thắng này không chỉ cho Syria mà cho toàn thể thế giới Hồi Giáo.”
Trong thông điệp này, thủ lãnh phe chiến thắng cũng nhắc đến Hoa Kỳ và Israel, đặc biệt là với Hoa Kỳ, đất nước vẫn đố kỵ với cả Syria và phe đối lập.
Cuộc nội chiến Syria đã khởi đầu từ 14 năm nay, làm cho đất nước Syria trở thành tiêu điều với với quả đạn pháo giết chết dân lành chỉ vì một ông Tổng Thống độc tài, độc đoán, muốn giữ mãi ngôi vị của mình, dựa dẫm vào sự bảo trợ của Nga sô, chính thức là Putin.
Cuộc nội chiến này cũng là một kinh nghiệm cho thế giới khi tin tưởng vào lời hứa hẹn lúc ban đầu của một vị lãnh đạo.
Bashar Assad, khi mới nhận chức Tổng Thống từ người cha độc đoán, đã làm cho dân chúng Syria tin tưởng rằng ông ta sẽ thực hiện những cuộc đổi mới sâu rộng sau ba thập niên đất nước này bị đàn áp bởi bàn tay sắt của người cha.
Lúc Bashar Assad mới lên ngôi, dân chúng Syria và thế giới nhìn ông ta với cặp mắt đầy thiện cảm dành cho người từng được du học ở phương Tây với bằng bác sĩ về mắt, và một người say mê “computer” với một thái độ đầy trí thức, và mềm mỏng.
Tuy nhiên, khi Bashar Assad đối đầu với cuộc xuống đường phản đối cách cai trị của ông ta vào tháng Hai năm 2011, thế giới mới thấy Bashar Assad đích thực là một tay đóng kịch tài tình. Bashar Assad đã lộ nguyên hình là một tay độc tài không khác gì người cha của ông ta, sử dụng mọi mưu mô để đàn áp đối lập, và đè bẹp những ai dám chống đối hắn.
Khi mà cuộc chống đối cuối cùng trở thành nội chiến, thì Bashar Assad đã sử dụng quân đội đập tan các thành phố có lực lượng đối kháng, dựa vào sự yểm trợ của hai nước lớn cũng hiếu chiến là Iran và Nga. Các cơ quan nhân quyền quốc tế đã tố cáo Bashar Assad sử dụng việc tra tấn và giết người hàng loạt để khủng bố dân chúng tại các trung tâm giam giữ của nhà cầm quyền. Tại các nơi giam giữ này, số mạng của những kẻ bị bắt không khác chi các vật dùng để thí nghiệm sự tàn ác của ông ta. Cuộc chiến đã giết chết hơn nửa triệu người và làm cho một nửa dân nước này, gần 23 triệu người, thành những kẻ không nhà, vất vưởng sống tại các vùng biên giới hoặc chạy qua nước khác làm nô lệ để kiếm ăn.
Có thể nói trong vài năm vừa qua, cuộc nội chiến hầu như đông lạnh, với Bashar Assad nắm giữ hầu hết đất đai Syria trong khi chỉ có vùng Tây Bắc là còn dưới quyền cai quản của nhóm đối lập, ngoài ra, vùng Đông Bắc lại do người Kurdish quản chế.
Điều ngạc nhiên là mặc dù Syria bị Âu Tây cấm vận, các quốc gia láng giềng lại tỏ vẻ ủng hộ tên độc tài ác ôn này. Liên Minh Ả Rập vừa mới gia hạn tính thành viên của Syria năm ngoái, còn Saudi Arabia vào tháng Năm vừa qua thông báo sự chỉ định một Đại Sứ đầu tiên kể từ khi liên hệ giữa hai quốc gia trở nên căng thẳng vào khoảng 12 năm trước.
Tuy nhiên, tình hình chiến tranh thay đổi đột ngột khi vào tháng Mười Một năm nay, phe đối lập của thủ lãnh Abu Mohammed al-Golani mở cuộc tấn công dữ dội vào Damascus. Nhà cầm quyền suy sụp nhanh chóng trong khi những đồng minh của Assad, vì bị vướng vào những xung đột khác, nên bỏ rơi Assad. Nga đang gặp trở ngại với sự thiếu hụt quân nhân và vũ khí, trận chiến Iran và Israel, Hezbollah và Hamas… nên các đồng minh của Bashar Assad ngoảnh mặt làm ngơ, không ai can thiệp.
Trở lại những thập niên gia đình trị. Bashar Assad nắm quyền hành năm 2000 với một ngã rẽ quan trọng trong hệ thống cha truyền con nối này. Cha của Bashar Assad đã định truyền ngôi cho con trai cả là Basil, nhưng bất ngờ, Basil bị tai nạn xe cộ, chết ở Damascus. Cha của Bashar Assad gọi Bashar Assad về, bỏ phòng mạch chữa mắt ở London, bắt Bashar Assad phải đi huấn luyện quân sự để rồi được thăng Đại Tá hầu có ngày cai trị thay cho phụ thân của hắn. Khi người cha, Hafez Assad chết năm 2000, Bashar Assad lên ngôi thay cha với sự đồng thuận của Quốc Hội, lúc đó, vội vã đổi số tuổi cần thiết từ 40 xuống 34 đế cho Bashar Assad được lên ngôi, khi không có đối thủ.
Hafez Assad, một tay quân nhân kỳ cựu, đã cai trị đất nước này gần 30 năm, biến Syria thành một nhà tập trung khổng lồ theo kiểu Nga Sô, là trung ương điều hành kinh tế, và những luật lệ sắt, khiến cho dân chúng sợ hãi đến nỗi không dám nói lời chống đối.
Hafez Assad thành lập một liên minh với các tu sĩ Shiite ở Iran, thống trị Lebanon, và làm thành một hệ thống quân đội gồm người Palestine và Lebanese. Khi Bashar Assad lên ngôi, dân Syria đã tưởng ông vua mới này khác hẳn cha mình. Với tướng tá nho nhã, với kiến thức lấy từ Âu Châu, thái độ trầm tĩnh khác hẳn tính nóng nảy đầy tính nhà binh của ông bố, Bashar Assad đã làm cho cả thế giới tưởng lầm.
Trước khi được lên ngôi vua, Bashar Assad chỉ nhận một nhiệm vụ là Giám Đốc của Cộng đồng Computer của Syria. Vợ ông ta, Asma a-Akhras là một người gốc Anh, dễ thương, và sang cả. Hai vợ chồng có ba đứa con, sống trong một khu chung cư ở Damascus, khác hẳn với cung điện của ông bố.
Ngay sau khi lên ngôi, Bashar Assad cho thả tự do các tù nhân chính trị và mở ra những cuộc đối thoại cởi mở giữa những người đối lập, nơi mà những người tham dự tha hồ nói về nghệ thuật, văn hóa và chính trị, hoàn toàn đi ngược lại với sự khủng bố của người cha.
Tuy nhiên, thế giới không biết đó chỉ là mồi nhử để ông vua mới biết mặt thật của những người chống đối. Dân Syria đã chui vào bẫy rập của Bashar Assad. Ngay năm sau, 2001, khi có 1.000 trí thức nộp đơn xin thành lập đa đảng, cho thêm tính dân chủ và tự do hơn, thì Bashar Assad trở mặt, cho công an, cảnh sát bắt giữ hàng tá những người hoạt động cộng đồng.
Thay vì thay đổi chế độ chính trị, Bashar Assad thay đổi kinh tế, cho mở các nhà băng ngoại quốc, cho tự do hơn về thương mại, khiến cho đất nước Syria cởi mở hơn, du khách đến nhiều hơn. Nhưng bên cạnh đó, Bashar Assad bổ nhiệm những người thân, anh chị em vào những vị trí quan trọng như Cảnh sát, An Ninh, Quân Sự, Kinh tế trong khi liên kết với những nhóm khủng bố Hezbollah, chống Israel, đòi Israel trả lại khu Đồi Goland, tuy Syria không trực tiếp đối đầu với Israel.
Đối trọng của Bashar Assad là Abu Mohammed al-Golani, một quân nhân thuần túy, mưu lược, từng cho thấy là ông ta thuộc phe Đa Nguyên, số nhiều, không độc đoán như Bashar Assad và thân phụ.
Ngay khi xuất hiện trên đài truyền hình, Abu Mohammed đã hãnh diện tuyên bố “Syria là của mọi người.”
Thật ra, Syria là một đất nước có nhiều sinh hoạt tôn giáo đối kỵ với nhau. Dân Syria lo sợ người Sunni sẽ lên lãnh đạo đất nước này và trả thù những người Shiite từng theo Assad.
Nhiều nhóm tôn giáo phức tạp khác cũng đang âu lo không biết thủ lãnh mới của Syria sẽ đối xử với họ như thế nào, trong khi một nhóm đang kêu gào: “Chúng ta sẽ tiến về Jerusalem, tiêu diệt Israel, kẻ tà đạo.”
Trước tình hình còn đang hỗn loạn, Mỹ và Châu Âu đứng ngoài, không tỏ cử chỉ gì dù ủng hộ hay không ủng hộ với giới lãnh đạo mới, vì thế giới Muslim thật là phức tạp, chỉ có Israel, trước những hô hào “tiến về Jerusalem” đã lặng lẽ chuyển binh, vượt qua biên giới Syria và chiếm một số địa điểm quân sự ở phía nam Syria.
Thế giới đang căng thẳng chờ đợi những diễn biến tiếp tục.
CTT
9/12/2024
Tham chiếu
https://www.msn.com/en-us/news/world/israeli-troops-move-swiftly-into-syrian-territory-after-rebel-takeover/ar-AA1vybLz?ocid=BingNewsSerp
https://www.msn.com/en-us/news/world/footage-shows-syrian-rebels-in-damascus-https://www.msn.com/en-us/news/world/who-is-abu-mohammed-al-golani-the-leader-of-the-insurgency-that-toppled-syria-s-assad/ar-AA1vtElT?ocid=BingNewsSerp
