Mai Bá Kiếm
Chính xác là 5 ngày – từ 26 đến 30/1/2024, có 399 chuyến bay rỗng đến Tân Sơn Nhứt để chở hàng chục ngàn khách về miền trung, miền bắc. Tương tự, xe lửa và xe đò cũng chạy xe rỗng đến ga Hòa Hưng và bến xe miền đông để chở khách về hướng bắc. Nguyên nhân đơn giản là không có người miền nam đi hướng bắc để mưu sinh.
Năm 1990, tôi ra Hà Nội tường thuật kỳ họp 7 QH khóa 8, Phương Dung (báo PNVN) dẫn tôi đi ăn “bún dọc mùng (bạc hà)” ở phố Lò Đúc của một bà người bắc có chồng là người Bình Dương tập kết. Năm 2001, Phương Dung dẫn tôi đến nhà bác Đ ở phường Kim Mã – người Long Xuyên tập kết sống với 1 con gái nuôi.
Bản chất tò mò, tôi hỏi vì sao không về nam? Bác Lò Đúc: cha mẹ, anh chị em không còn, lúc tập kết độc thân cưới bà “dọc mùng” từ 1958, đã quen cơm HN. Bác Đ: lấy vợ 3 năm chưa có con, tập kết lấy vợ HN cũng không con. Sau 1975, mới biết vợ cũ có 5 con với một lính quốc gia, ông buồn ở lại HN với con gái nuôi.
Qua bác Đ tôi gặp bác Có (tập kết, lái xe cho Tòa ĐS Tiệp) có vợ HN, không còn thân nhân. Bác Đ cho biết còn 2 bạn tập kết ở Gia Lâm và Sóc Sơn, quá xa nên không dẫn tôi đi gặp được. Sau đó, tôi viết bài “Những cán bộ tập kết chịu cơm Hà Nội”. Binh Nguyên (Tuổi Trẻ) nói với tôi: “Em nghĩ đề tài này lâu rồi, mà anh viết trước”.
Hà Nội sáp nhập Hà Tây và một số huyện của Vĩnh Phúc, Hòa Bình. Hạ tầng giao thông (xa lộ, cao tốc) ở phía bắc thông suốt, vắng người. Đường sá ở miền tây nam phần chật hẹp, nhà cửa ọp ẹp, dân nghèo hơn miền bắc, vậy mà họ không tha phương ra bắc cầu thực.
Đất lành không cấu thành bởi hạ tầng kiến trúc tốt, mà đất lành hình thành từ tấm lòng bao dung của dân sở tại. Đất lành không do vàng trong dân còn nhiều, mà do dân xứ đó hào phóng, không có vàng vẫn mượn tiền tiêu xài.
Thị trường tiêu thụ ở miền nam lớn đến độ miền bắc và miền trung đến mưu sinh còn có dư đem về. Chính phủ Mỹ mang nợ công nhiều nhất thế giới, dân Mỹ đều mua nhà, xe trả góp, SV Mỹ vay tiền đi học. Toàn dân ăn trước trả sau đã tạo nên thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới. Vì vậy các chế độ độc tài thù Mỹ vẫn muốn giao thương với Mỹ, cho con định cư ở Mỹ.
Rồi đây, khi Campuchia đào xong kênh Funan, nước Mekong đổ ra vịnh Thái lan, Tiền giang, Hậu giang sẽ cạn nước, 18 triệu dân sẽ nghèo đói hết tiêu xài, thiếu người hảo tâm bố thí, triệt tiêu thị trường tiêu thụ miền nam. Đáng lo nhất là mũi Cà Mau hết chỗ lùi theo trục di dân một chiều “từ bắc vô nam”! Làm sao vui xuân khi nghĩ đến viễn cảnh như vậy?
