LÝ THÀNH PHƯƠNG
Mỗi năm, khi đến dịp lễ Giáng sinh thì ba tôi đều thuê phim A Christmas Carol về và bắt chúng tôi phải xem. Lần đầu tiên xem, riêng tôi cảm thấy cảm động lắm. Nhưng mỗi năm sau đó, năm nào ông cũng vác cùng một phiên bản trắng đen của năm 1951 của phim này về để cả gia đình cùng xem. Tôi thắc mắc hỏi: “Sao năm nào mình cũng xem cùng cái phim này vậy ba?” thì ông ấy bảo: “Cứ xem đi.”
Cuộc sống mỗi ngày mỗi bận rộn hơn và con người mình càng trưởng thành hơn, từ từ tôi mới hiểu thâm ý của ba tôi. Hôm nay, nhân chuẩn bị đón Giáng sinh, tôi muốn được chia sẻ với bạn độc về nội dung của phim này với hy vọng lan tỏa khái niệm nhân bản lồng trong câu chuyện của A Christmas Carol.
***
Câu chuyện mở đầu bằng cảnh một ông chủ keo kiệt và xấu tính tên là Ebenezer Scrooge lúc ấy đang ngồi trong phòng tài vụ của mình vào một đêm Giáng sinh lạnh giá. Đó là ngày Christmas Eve 24 tháng 12. Vào lúc đó người thư ký của ông, Bob Cratchit, đang run rẩy làm việc trong phòng ngoài vì Scrooge không muốn trả tiền để đốt than cho lò sưởi. Cháu trai của Scrooge, Fred, đến thăm cậu mình và mời ông đến dự bữa tiệc Giáng sinh hàng năm của gia đình. Cũng vào lúc đó, hai người của một hội thiện nguyện chuyên giúp đỡ những người nghèo khó cũng ghé qua và xin Scrooge đóng góp cho quỹ giáng sinh cứu trợ của họ. Scrooge đối xử với những vị khách đến bằng sự lạnh lùng và khó chịu, phun ra những câu giận dữ như “Bah! Humbug!”, là những lời khó nghe trong tiếng Anh, để đáp lại lời chúc “Giáng sinh vui vẻ (Merry Christmas)!” của mọi người.
Câu chuyện mở đầu đến đây còn chưa hết. Người thư ký lúc đó vì nôn nóng sắp được nghỉ một ngày để về nhà vui Giáng sinh cùng gia đình đã vô ý đánh đổ lọ mực. Ông chủ Scrooge khi trả lương đã cắt bớt 5 đồng trong tổng số lương tuần chỉ 20 đồng để tính vào tiền lọ mực và một ngày nghỉ 25 tháng 12. Người thư ký năn nỉ ông, nhưng ông già khó chịu Scrooge đáp lại là sau ngày Giáng sinh, Bob không cần trở lại làm việc nữa. Thật là một món quà cay đắng cho người nhân viên tận tụy có một vợ năm con đã làm việc cho ông nhiều năm qua, vào đúng cái ngày lễ thiêng liêng nhất trong năm.
Tối hôm đó, sau khi trở về căn biệt thự tối tăm và lạnh lẽo của mình, Scrooge nhận được một cuộc viếng thăm từ hồn ma của người bạn đời đã chết, Jacob Marley. Marley, trông hốc hác và xanh xao, kể lại câu chuyện bị đày đọa của mình.
Marley cho biết vì cuộc sống tham lam và ích kỷ của mình khi còn ở trần thế, ông đã bị trừng phạt với bản án linh hồn phải lang thang như một hồn ma vất vưởng, với những xiềng xích nặng nề. Marley nói đến thăm Scrooge vì mong có thể cứu bạn thoát khỏi cảnh bị chung số phận. Marley thông báo với Scrooge rằng sẽ có ba linh hồn đến thăm ông ta trong đêm nay. Sau khi hồn ma của Marley biến mất, Scrooge chìm vào giấc ngủ sâu.
Scrooge chợt tỉnh dậy khi hồn ma thứ nhất là hồn ma của quá khứ xuất hiện. Đó là một hồn ma kỳ lạ giống trẻ con với cái đầu phát sáng rực rỡ. Hồn ma này hộ tống Scrooge làm một cuộc hành trình về quá khứ. Scrooge được trở lại những ngày lễ Giáng sinh của thời thơ ấu của ông khi học nội trú ở một trường dòng, cô đơn và lạnh lẽo khi bị gia đình bỏ rơi không đến rước về nhà.
Đến quá trình học việc của ông với một thương gia vui tính tên là Fezziwig, và lễ đính hôn của ông với Belle, con ông Fezziwig, một người phụ nữ đã sang ngang vì tham tiền, đi lấy một người chồng giàu có. Quá khứ của Scrooge đã trải qua những giai đoạn buồn tủi như thế, không trách sao ông lại có một bản chất vô cảm như vậy. Scrooge vô cùng xúc động, rơi nước mắt tiếc nuối những giây phút đầm ấm bên cạnh đứa em gái bệnh tật, mà sau khi qua đời đã để lại người con trai là Fred, người thân duy nhất của ông bây giờ.
Hồn ma thứ hai là hồn ma của hiện tại xuất hiện tiếp theo trong giấc mơ của Scrooge. Đó là một gã khổng lồ oai vệ khoác chiếc áo choàng lông màu xanh lá cây, đưa Scrooge đi khắp London để thông báo về những diễn tiến sắp diễn ra của lễ Giáng sinh năm đó.
Scrooge thấy gia đình Bob Cratchit, người thư ký mới vừa bị ông sa thải, đông đúc, nhộn nhịp chuẩn bị một bữa tiệc ấm cúng trong ngôi nhà nhỏ bé của mình. Ông khám phá ra việc Bob Cratchit có một cậu con trai què quặt tên Tiny Tim, một cậu bé bệnh tật nhưng dũng cảm. Ông cũng chứng kiến cảnh Bob rươm rướm nước mắt khi nói cho cô con gái lớn biết việc ông sẽ bị thất nghiệp sau dịp lễ Giáng sinh này.
Sau đó, hồn ma kéo Scrooge đến nhà cháu trai của Scrooge để chứng kiến bữa tiệc Giáng sinh. Scrooge nhận thấy cuộc tụ tập ở đây vui vẻ thật thú vị và cầu xin linh hồn ở lại cho đến khi tiệc kết thúc. Lúc đó, thì Fred thông báo với mọi người là ậu Scrooge sẽ không đến, và một người bạn của Fred nói với mọi người rằng vì người cậu ấy tiếc món tiền mua một món quà Giáng sinh cho Fred.
Rồi hồn ma của hiện tại cho Scrooge thấy ngày tháng trôi qua, con người của Scrooge già đi và già đi… Vào cuối cuộc hành trình, anh ta cho Scrooge thấy hai đứa trẻ sẽ chết vì đói lạnh. Anh ta biến mất ngay lập tức khi Scrooge nhận thấy một bóng đen đội mũ trùm đầu lạnh lùng tiến về phía ông ta.
Đó là hồn ma Giáng sinh của tương lai. Hồn ma này dẫn Scrooge đi qua một chuỗi các cảnh bí ẩn liên quan đến cái chết gần đây của một người đàn ông giấu tên. Scrooge nhìn thấy các doanh nhân thảo luận về sự giàu có của người đàn ông vừa chết, một số người đang tranh nhau mua với giá rẻ mạt những món đồ ông ta để lại, và một cặp vợ chồng nghèo bày tỏ sự nhẹ nhõm trước cái chết bất đắc kỳ tử của người chủ nợ keo kiệt và bủn xỉn của họ. Scrooge, nóng lòng muốn biết người chết là ai. Sau khi cầu xin hồn ma cho biết tên người quá cố, Scrooge thấy mình đang ở trong sân nhà thờ, hồn ma của tương lai chỉ vào một ngôi mộ. Scrooge nhìn tấm bia mộ và bị sốc khi đọc thấy tên của chính mình.
Ông tuyệt vọng cầu xin thần linh thay đổi số phận. Ông hứa sẽ từ bỏ lối sống vô cảm, hám lợi và tôn vinh Giáng sinh bằng cả trái tim. Và rồi! Ông đột nhiên thấy mình được nằm lại trên chiếc giường ấm cúng của mình.
Tràn ngập niềm vui trước cơ hội được chuộc lỗi và biết ơn vì mình đã được quay trở lại ngày Giáng sinh, Scrooge lao ra đường cười nói vui vẻ với hy vọng chia sẻ tinh thần Giáng sinh mới tìm thấy của mình.
Ông ta lập tức đưa mấy đồng nhờ một đứa trẻ mua ngay một con gà Tây to tướng mang đến nhà Bob Cratchit. Ông cũng không quên thưởng cho đứa bé kia một đồng bạc tiền công.
Sau đó thì ông sửa soạn quần áo chỉnh tề đi tham dự bữa tiệc của Fred. Trước sự ngạc nhiên đến nghẹt thở của những vị khách khác, ông kêu Fred ra một góc nhà và nói nhỏ với Fred là ông sắp về hưu và sẽ để lại toàn bộ sự nghiệp của mình cho Fred.
Trên con đường đi, ông gặp lại những người đi quyên góp thiện nguyện hôm trước, họ nép qua một bên vì sợ sẽ nghe lại những lời cay độc của ông. Nhưng Scrooge lại tự động tiến tới và nói với họ đến văn phòng của ông để ông giúp cho quỹ Giáng sinh 100 đồng.
Nhiều năm sau đó, ông tiếp tục tôn vinh truyền thống ngày Giáng sinh là giúp đỡ mọi người như lời răn của Chúa “Yêu chúa – Thương người”. Ông đối xử với Tiny Tim, con của Bob như thể là con ruột của mình. Tận tình dạy cho Fred cách làm doanh nghiệp và đối xử tốt với nhân viên. Hỗ trợ các hội thiện nguyện giúp đỡ những người nghèo khó.
Và hơn thế nữa, ông luôn đối xử với đồng loại của mình bằng lòng tốt, sự hào phóng, và sự ấm áp với một trái tim hồng mở rộng.
Được chuyển thể từ tác phẩm kinh điển cùng tên của đại văn hào người Anh là Charles Dicken, được sáng tác năm 1843, bộ phim A Christmas Carol đã để lại nhiều ấn tượng trong lòng người xem vì câu chuyện mang ý nghĩa sâu sắc và một thông điệp thiêng liêng trong ngày lễ Giáng sinh là: “Hãy mở rộng trái tim để giúp đỡ lẫn nhau.”
Khởi đầu bằng các phiên bản trắng đen vào những năm 1901 do kỹ thuật thời xưa còn thô sơ. Cho đến nay, phim A Christmas đã có nhiều phiên bản khác nhau từ hình thức cổ điển màu cho đến phiên bản hoạt hình 3D gần đây được xem là hiện đại nhất, đã ra đời vào năm 2009.
A Christmas Carol 2009 được khán giả thế giới đánh giá cao. Phim do đạo diễn từng đoạt giải Oscar Robert Zemeckis viết kịch bản, và có sự tham gia lồng tiếng của các diễn viên nổi tiếng như: danh hài Jim Carrey trong vai Scrooge và ba hồn ma; Gary Oldman, Colin Firth và Robin Wright Penn.
Với kinh phí làm phim lên tới 175 triệu USD sử dụng công nghệ làm phim IMAX-3D và Digital-3D, phiên bản phim A Christmas Carol năm 2009 dài 96 phút được khoác một chiếc áo mới với màu sắc tuyệt đẹp, hình ảnh vô cùng sống động và tráng lệ, thật còn hơn cả phim quay thật. Quang cảnh đêm Giáng sinh với tuyết rơi, đèn và đồ trang trí đẹp như… cổ tích.
Tạo hình của thương gia Scrooge trong phim được khắc họa vô cùng phù hợp với bản chất: đó là một ông già có phong thái bí hiểm, khó gần với hơi lạnh toát ra từ bên trong làm đông cứng gương mặt già nua, đôi mắt đỏ ngầu và đôi môi tím tái luôn mím lại. Cộng với giọng nói trầm khàn, hụt hơi của Jim Carrey (lồng tiếng), người xem có cảm giác Scrooge là người thật chứ không phải nhân vật hoạt hình.
Đặc biệt, nữ diễn viên từng đoạt giải Oscar là Kate Winslet (nổi tiếng với vai Rose trong phim Titanic) đã trình bày ca khúc của phim có tên What if (Nếu như) thật xuất sắc và tuyệt vời. Ca khúc có những ca từ (tạm dịch) như: “Một chút tiếc nuối, một chút buồn… giống như cảm giác bạn sắp phải rẽ sang một con đường khác… cần chút dũng khí để từ bỏ con đường cũ xưa…”. Giọng hát cao vút nhưng vẫn rất dịu dàng của Kate Winslet với những điệp khúc thổn thức như một nỗi đau, như sự hối tiếc được đẩy tới cao trào, góp phần làm nổi bật thông điệp giản dị mà giàu ý nghĩa nhân văn của bộ phim. ***
Ý nghĩa của bộ phim “A Christmas Carol”
Một con người dù cho thành đạt cách mấy, nhưng không có một trái tim mở rộng, thì không thể có một cuộc sống hạnh phúc. Một người giàu có như ông Scrooge là một thí dụ điển hình. Rất may là vào ngày Giáng sinh, trái tim của ông, qua hồng ân của Chúa, đã rung động và chuyển thể. Mỗi lần xem lại A Christmas Carol, gia đình chúng tôi lại càng nhớ lời khuyên ẩn ý của ba tôi. Chúng tôi mong quý độc giả dù có thời giờ xem phim này hay không, cũng nên phổ biến truyền thống và ý nghĩa của ngày lễ Giáng sinh là mở rộng trái tim hồng với những người kém may mắn đang sống trong xã hội chung quanh mình.Chúc các bạn có một đêm Giáng sinh an bình nhất!
(Viết lại theo lời kể của một người bạn. LTP)
