THG
Dù thích hay không thích ông cựu tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, một điều ai cũng phải công nhận là đứng trước mọi thách thức dồn dập về pháp lý, ông Donald Trump, bằng cách nào đó, vẫn giữ được sự ủng hộ của phần lớn những cử tri từ trước đến giờ, bất cứ điều gì xảy ra, vẫn khăng khăng nói họ sẽ dồn phiếu cho ông trong kỳ bầu cử tổng thống năm 2024.
Đúng vậy! Cho đến giờ ông Trump đã phải đối diện với 3 bản cáo trạng – cáo buộc ông đã phạm 78 tội hình sự, bị lôi ra trước 3 phiên tòa, và có thể sẽ còn nhiều hơn, nhưng sự ủng hộ ông từ giới cử tri trung thành này không hề suy suyển.
Tại sao?
Để tìm câu trả lời, ký giả Conor Friederdorf của tờ The Atlantic cách vài tuần, đã đặt thẳng câu hỏi cho độc giả của bà:
“Donald Trump có những hành vi đáng trách, bị truy tố vì nhiều tội danh, nhưng vẫn là ứng cử viên được cử tri yêu thích nhất trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của Đảng Cộng hòa. Theo bạn thì tại sao ông ta vẫn là lựa chọn đầu tiên của họ?”
Trong nhiều thư gửi về, ký giả Conor Friederdorf đã chọn ra một số câu trả lời, biên tập cho ngắn gọn lại và đúc kết trong một bài viết trên The Alantic.
Nói chung, nhiều người trả lời không hẳn là ủng hộ Trump, nhưng đa số cho là họ hiểu tại sao giới ủng hộ Trump cho đến giờ, và có lẽ mãi mãi, sẽ trung thành với ông.
Dưới đây là những ý kiến tiêu biểu:
Độc giả ký tên Randall R. lập luận rằng người ủng hộ Trump tha thiết mong mỏi nước Mỹ được là một “quốc gia vĩ đại”:
“Lý do nhiều người ủng hộ ông Trump (nếu bạn có nhã ý và kiên nhẫn để lắng nghe họ) là vì họ muốn làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại, và không có ai khác có thể sánh được với Trump về cả sự nổi bật, lẫn khả năng mà họ cho là rõ ràng của ông, để thực hiện những gì họ cho là phần hứa hẹn và quan trọng nhất của một nước Mỹ vĩ đại, trước những xung đột nội bộ hiện đang có.
Nước Mỹ vĩ đại là một ảo tưởng được lan truyền bởi một chính trị gia, ảo tưởng này đưa đến một cảm giác hào hứng gây nghiện khiến mọi người trở thành xa rời với thực tế. Ảo tưởng này không khiến nước Mỹ vĩ đại. Nhưng thông điệp làm cho nước Mỹ “trở nên vĩ đại”, nhận ra rằng nước Mỹ từ lâu đã vĩ đại như thế nào, và làm sao để nước Mỹ có thể vĩ đại hơn nữa, với họ là điều lôi cuốn và quan trọng.
Hãy lắng nghe những cử tri của Trump: những người bị bỏ rơi, những người bị thất vọng, những người mà hoàn cảnh sống đang trở nên khó khăn, những người muốn làm nên điều gì đó cho bản thân, những người muốn gia đình họ được sống trong một hoàn cảnh tốt đẹp hơn.
Tôi cho rằng cử tri ở hai bên đối lập của lằn ranh đang trở thành sự chia rẽ lớn vì quan điểm của họ về Trump, cần lắng nghe nhau với sự tôn trọng, để chúng ta có thể tìm cách thoát khỏi các vấn đề bế tắc của nước Mỹ, mà không bị các chính trị gia lợi dụng.”
Độc giả Bob đưa ra lý thuyết về chủ nghĩa dân túy:
“Các phong trào dân túy phát sinh từ sự bất mãn ngày càng lan rộng trước các điều kiện văn hóa, kinh tế cũng như sự bất lực của chính phủ trong việc giải quyết các mối quan tâm của dân chúng. Những vấn đề không được giải đáp thỏa đáng của dân là mảnh đất màu mỡ để các nhà lãnh đạo độc đoán, nhưng lôi cuốn, đưa ra các giải pháp nhanh và đơn giản. Mặc dù ông Trump có thể đã làm nhiều điều khiến nhiều người không tôn trọng, nhưng với nhiều cử tri ủng hộ ông, ông có vẻ giống như kiểu chiến binh cần phải có —một người không tuân theo các quy tắc vì các quy tắc đang có tại Mỹ được họ [những cử tri này] cho là có vấn đề.”
Độc giả Jaleelah phân tích những gì bà cho là động cơ của giới ủng hộ Trump:
“Người ủng hộ Trump thực sự tin rằng ông ấy đang bị gài bẫy, không chỉ bởi vì Trump đã dụ họ tin vào những điều ông rêu rao trong nhiều năm, mà bởi vì họ phải tin vào điều đó, nếu không thì họ sẽ bị trầm cảm nặng. Hãy tưởng tượng bạn đã tận tụy hiến thân cho một tôn giáo nào đó, hoặc một sự nghiệp không như ý hay kết hôn với một người bạn đời trong hôn nhân không hạnh phúc. Hãy tưởng tượng bạn mất đi mối quan hệ với những bạn hữu lâu năm, hay những đứa con giờ đã trưởng thành và hoàn toàn không đồng ý với lựa chọn [ủng hộ Trump] của bạn. Khi bạn đã chọn làm điều gì đó với tất cả tâm huyết và nỗ lực của mình, rất khó để thừa nhận rằng lựa chọn của bạn đã sai.
Tôi nghĩ không có gì lạ khi rất nhiều người khẳng định rằng ông Trump vô tội. Tất nhiên, tôi không nghĩ giống họ. Nhưng nhiều nhân vật cách mạng chân chính từng bị kết tội và bỏ tù. Nelson Mandela và Mahatma Gandhi bị buộc tội, kết án và bỏ tù. Và hầu hết những người đã sống trong thời đó, giờ đây tin rằng việc họ bị bỏ tù là điều bất công, và chính quyền có khả năng ngụy tạo bằng chứng để buộc tôi những nhân vật nổi tiếng có thể đe dọa trật tự xã hội. Những người ủng hộ Trump, theo tôi, chỉ đơn giản là áp dụng một ý tưởng hợp lý trong một bối cảnh không thích hợp.”
Độc giả tên Dan lập luận rằng “hầu hết mọi người cho rằng cử tri nhìn vào thành tích và tính cách của ứng cử viên,” nhưng “điều thật ra, điều quan trọng hơn là liệu ứng cử viên có khiến cho cử tri nhận diện được mình trong thông điệp của họ hay không.”
Ông giải thích:
“Các cử tri, vì sự ủng hộ của họ dành cho một ứng cử viên nào đó [nhất là một ứng cử viên nổi tiếng] vô hình chung được biến thành một “ai đó” (somebody). Donald Trump đã làm điều này tốt hơn bất kỳ ứng cử viên nào trong vòng 50 năm qua. Đối với những cử tri mà thế giới trước đây của họ đã bị phá hủy bởi giới thượng lưu của nước Mỹ, Trump nói: Bạn quan trọng. Trở thành một phần của phong trào này và bạn sẽ đối đầu với giới thượng lưu. Với tôi, bạn có thể lấy lại cuộc sống [ngày xưa] của mình và một lần nữa trở thành một AI ĐÓ. Các rắc rối pháp lý của ông Trump dễ dàng được họ hợp lý hóa thành cái giá mà ông ta sẵn sàng trả để đại diện cho những người cho rằng Donald Trump là người đang đấu tranh cho. Với những cử tri này, Donald Trump đang hy sinh vì “chính nghĩa”.
Độc giả Christopher khiển trách những người chỉ trích Trump vì điều mà ông cho là không hiểu đất nước của giới ủng hộ Trump:
“Những người ủng hộ Trump tin rằng trò chơi kinh tế và văn hóa đã bị gian lận. Người ủng hộ Trump không đồng ý với việc dạy trẻ nhỏ về giới tính. Họ ủng hộ luật “Không được nói đồng tính” của tiểu bang Florida, chẳng hạn. Donald Trump đã khai thác được sự thất vọng đến từ việc nghĩ rằng trò chơi đang bị gian lận. Người ủng hộ Trump cho rằng ông ta thách thức một hệ thống văn hóa và kinh tế đang gạt họ ra ngoài, cũng như không đồng ý với quan điểm của họ.
Giới thượng lưu và giới truyền thông cần ngừng xem những người ủng hộ Trump là một nhóm bên lề nào đó. Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump đã nhận được nhiều phiếu hơn so với Obama [năm 2008] và đứng thứ hai vào năm 2020 chỉ sau Biden. Cuộc bầu cử năm 2024 có thể sẽ rất suýt soát. Những vấn đề ông Trump khai thác không phải là những vấn đề chỉ thoáng qua.”
Độc giả tên Geoff mô tả một loại cử tri mà ông từng quan sát trong vai trò một giám đốc của một cửa hàng phục vụ cho giới cử tri ủng hộ Trump ở tiểu bang Colorado:
“Họ là những người da trắng, thuộc tầng lớp lao động và am hiểu về mọi thứ, thường là người tháo vát, biết sửa những gì hư hỏng quanh mình. Nhưng họ không coi trọng nền giáo dục đã được hệ thống hóa ở Mỹ. Họ có khuynh hướng gây hấn và hung hăng trong ngôn ngữ hàng ngày, nhưng nhìn chung là những công dân tốt. Đối với tôi, cảm nhận đáng chú ý nhất của họ thường được diễn đạt là, “Thật tuyệt khi bỏ phiếu cho một lãnh đạo đang, hay có thể sẽ vào tù!” Họ bảo vệ ông Trump vì phản ứng tự nhiên. Và họ đang trong cơn thịnh nộ chống lại guồng máy chính quyền.”
Độc giả Patricia kể tại sao bà trở thành một đảng viên Đảng Dân chủ và mô tả một số người ủng hộ Trump mà bà biết:
“Tôi 90 tuổi, một quản lý bệnh viện đã nghỉ hưu. Tôi và người chồng quá cố của tôi lớn lên trong các gia đình theo Đảng Cộng hòa ở California, và đã chỉ bỏ phiếu theo cho ứng cử viên đảng Cộng hòa cho đến khi chúng tôi xem cuộc luận tội Bill Clinton và chứng kiến thói xấu xa và đạo đức giả của Đảng Cộng hòa. Chúng tôi đã bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ kể từ đó.
Bà ngoại tôi hiện nay 89 tuổi. Bà nhập cư từ Argentina vào Mỹ năm 22 tuổi, vì vậy bạn nghĩ rằng bà ấy sẽ nhận ngay ra những người độc đoán, nhưng không, bà rất thích ông Trump. Bà thích xem chương trình The Apprentice và xem đài Fox. Và bạn bè của bà gửi email truyền cho nhau những tin giả điên rồ mà họ tìm thấy trên mạng. Bà có bằng tiến sĩ trong ngành giáo dục và từng giảng dạy tại một trường đại học trong nhiều năm.
Một người thân của gia đình chồng tôi, 65 tuổi, hiện đang sống ở Quận Cam, California, và có một cơ sở thương mại thành công. Một người đàn ông thông minh, dù không được học cao. Anh ta ủng hộ Trump phần lớn là vì chính sách thuế.
Cháu gái của tôi và chồng nó mới dọn đến phía bắc tiểu bang Idaho từ khu vực Seattle vì họ không thích các quy định ở tiểu bang Washington. Họ không nghĩ ông Trump là người tốt nhưng chính sách của ông khá phù hợp với chủ nghĩa tự do—họ không muốn chính phủ can thiệp vào quyền tự do của mình, vì vậy họ nghĩ ông Trump là lựa chọn duy nhất. Cả hai đều tốt nghiệp đại học.
Ngoài những người này, tôi thấy rằng một số người trong giới ủng hộ Trump, có một đặc điểm dường như “di truyền” là thích thấy một người chế giễu người khác. Trump đặc biệt giỏi chế giễu.”
Độc giả Nick cho rằng kinh nghiệm thời trẻ và khuynh hướng cực hữu của mình giúp ông hiểu được sự ủng hộ dành cho Trump:
“Trước năm 2016, tôi tự nhận mình là một người bảo thủ. Khi còn học đại học, nếu tôi đưa ra một quan điểm khác về các chủ đề như nhập cư, tôi sẽ cảm thấy bị chế giễu và coi thường. Tôi thấy rằng mình chỉ có hai lựa chọn, một là bị khinh miệt hai là giữ im lặng. Tôi biết tôi không phải là người duy nhất. Một người bạn của tôi thành lập một câu lạc bộ với mục đích tập hợp những người theo chủ nghĩa tự do và bảo thủ lại với nhau để thảo luận những vấn đề lớn. Anh đã làm mọi cách để mời những người bảo thủ đến tham dự, nhưng điều đó không bao giờ xảy ra.
Tôi không ngạc nhiên vì tôi không nghĩ mình là người bảo thủ duy nhất cảm thấy không thể lên tiếng sợ sẽ bị tẩy chay, hoặc bị dán nhãn là “phân biệt chủng tộc” hoặc “cố chấp” vì không đi theo đường lối cấp tiến của dòng chính. Có lẽ các đảng viên Cộng hòa đang tập hợp xung quanh Trump, bất chấp những hành vi bị cho là phi dân chủ và những cáo buộc vi phạm luật nghiêm trọng của ông ấy, vì qua Trump, họ nhìn thấy chính mình, một người bảo thủ thường xuyên bị những người theo chủ nghĩa cấp tiến chế giễu vì niềm tin của mình. Sự khác biệt là ông Trump dám lên tiếng. Tôi không nghĩ tất cả những người bảo thủ đều là những kẻ chuyên quyền thèm khát quyền lực như Trump. Tôi cũng không nghĩ rằng hầu hết họ đều chia sẻ mọi quan điểm của ông ấy. Nhưng tôi tin là chúng ta có xu hướng ủng hộ một người mà mình nghĩ giống mình, khi mình có thể nhìn thấy chính mình trong họ.”
Độc giả ký tên tắt là T. lập luận rằng chúng ta đang chứng kiến phản ứng trước sự thay đổi văn hóa:
“Tôi là một kiến trúc sư ở một thành phố cấp tiến ở phía tây. Tôi không thích Donald Trump, nhưng tôi rất hiểu tại sao bố mẹ vợ của tôi ở Tennessee lại hoàn toàn ủng hộ ông ấy. Điều khiến tôi bối rối là rất nhiều người thông minh, phóng khoáng mà tôi quen lại không hiểu được điều đó. Bạn có nhớ sự im lặng đến điếc tai sau cuộc bầu cử năm 2016, khi Hillary thất bại trước ứng cử viên tổng thống mà nhiều người cho là tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ? Trong vài tháng sau đó, một vài đảng viên Đảng Dân chủ đã có sự tự kiểm thảo một cách nghiêm túc, nhưng điều đó nhanh chóng qua đi và từ đó tôi không thấy gì nữa.
Tôi nghĩ rằng sự không hiểu của chúng ta là do hầu hết chúng ta không có khả năng đặt mình vào vị trí của những cử tri ủng hộ Trump bị thiệt thòi. Những gì họ thấy đang đến với họ là một làn sóng lớn chính trị, kinh tế và văn hóa đang ùa đến––một làn sóng lkhông chỉ đại diện cho sự thay đổi mà còn có vẻ coi thường lối sống của họ và chê bai tri thức của họ. Tôi không nói là điều đó đang xảy ra, nhưng ấn tượng của họ là làn sóng này rất thật.
Thử nghĩ xem, chúng ta sẽ cảm thấy thế nào nếu nghĩ mình đang phải đối mặt với một lối sống chế giễu tôn giáo của mình, thu hút những người trẻ tuổi thông minh nhất của mình và thuyết phục họ rằng chúng ta ngu dốt một cách vô vọng, bán đứng chúng ta cho nền kinh tế toàn cầu, khuyến khích những hành vi mà hàng ngàn năm qua đã bị cấm kỵ, và tẩy chay chúng ta nếu chúng ta không đồng ý? Những người dân tiểu bang Tennesse đang được một người đàn ông nổi tiếng [Trump] rao bán một thứ mà họ rất muốn mua, nhưng chính thái độ của chúng ta đã đẩy họ vào chỗ đó.”
JP mô tả sự ủng hộ Trump của những người thân yêu của mình:
“Họ không đến các cuộc vận động tranh cử của Trump, họ cũng không có bề ngoài hay nói năng giống như những giới ủng hộ Trump tiêu biểu mà bạn thấy trong các khúc phim phỏng vấn. Họ tử tế với người lạ, thậm chí có bạn bè thuộc mọi thành phần chính trị. Họ là một nhóm đa dạng chủng tộc: Da đen, Tây Ban Nha và da trắng. Vậy mà, chính những người này tin tưởng một cách tuyệt đối rằng cho mỗi lời nói dối của Donald Trump, các phương tiện truyền thông cấp tiến còn dối trá nhiều hơn thế. Cho mỗi hành vi phạm tội mà Donald Trump bị cáo buộc, giới thượng lưu cấp tiến trong nền chính trị và văn hóa của chúng ta còn vi phạm nhiều hơn.”
Paul mô tả sức hút của các chi phái:
“Bản chất của con người là muốn được thuộc về. Một cách để có cảm giác thuộc về là đồng hành với ai đó hoặc làm một cái gì đó. Giới hâm mộ thể thao cuồng nhiệt là một ví dụ điển hình. Khi chúng ta liên kết danh tính, và ý thức của chúng ta về con người của mình với các đội đó, chúng ta sẽ xem xét mọi thứ về các đội này qua một góc nhìn tích cực. Mọi người đã đồng nhất với Trump và giờ đây hạnh phúc cũng như bản sắc của họ gắn liền với ông ấy. Điều đó khiến họ từ chối chấp nhận bất kỳ thực tế nào khác, ngoài thực tế mà Trump tạo ra. Phải có một cái gì gây sốc lắm mới khiến họ rời xa ông ấy, nhưng có vẻ như điều đó sẽ không xảy ra. Khi danh tính của họ gặp nguy cơ, chọn lựa thoải mái nhất là ở lại với Trump và bóp méo dữ liệu mới, sự kiện mới để phù hợp với quan điểm của họ.”
Michael tin rằng cảm giác bất an của một số thành phần trong xã hội là yếu tố chính:
“Tôi ngờ rằng sự ủng hộ dành cho Trump bắt nguồn từ nỗi sợ hãi của mọi người về việc trở thành thiểu số, và rơi vào hoàn cảnh bị suy thoái kinh tế do sự cạnh tranh đến từ những người nhập cư không giống họ.”
Tim cho rằng sự hấp dẫn của Trump thậm chí còn đơn giản hơn:
“Cho ai đó một lý do để cảm thấy hài lòng về sự tức giận và oán hận của họ và người ấy sẽ mãi trung thành với bạn.”
Trên đây có thể là những điều mà cử tri người Mỹ ủng hộ cựu tổng thống Donald Trump mong muốn.
Cử tri người Mỹ gốc Việt chắc chắn có những suy nghĩ riêng. Nhưng đây là đề tài của một bài viết khác.
