Hamas là tổ chức nào? Tại sao có cuộc chiến Israel – Hamas? 

by Tim Bui
Hamas là tổ chức nào? Tại sao có cuộc chiến Israel - Hamas?

CHU TẤT TIẾN

Tháng 10 năm 2023, Hamas đột nhiên tấn công Israel, giết và hãm hiếp hơn 1200 dân Israel, đồng thời bắt cóc hơn 250 người nữa mang về giam nhốt tại những địa điểm bí mật ở dải Gaza. Để trả thù, Israel tổng tấn công vào dải Gaza, gây nên cuộc chiến kinh hoàng làm hơn 45,000 người Palestine chết, trong đó chỉ có một số nhỏ Hamas, vì ngay khi Israel tấn công, lực lượng quân sự của Hamas đã tản đi, trốn sang Ai Cập, Jordan, Iran, hoặc núp trong số dân thường Palestine.

Nhân cơ hội này, Thủ Tướng Israel là Netanyahu, vì từ lâu đã muốn triệt tiêu lực lượng Hamas vẫn là cái gai trong mắt Israel, nên đã ra lệnh cho các cuộc không kích, thả bom, hay phóng Drones vào dải Gaza liên tục, bất kể là bệnh viện, hay khu dân cư.

Netanyahu thề sẽ tiêu diệt đến tên khủng bố Hamas cuối cùng nên đã bất chấp sự can thiệp của quốc tế và Liên Hiệp Quốc, dùng mọi cách như, pháo kích vào các lều trại tạm cư của dân thường Palestine, chặn đứng nguồn tiếp tế lương thực, thuốc men đến từ Liên Hiệp Quốc và các quốc gia Châu Âu, và bao vây kinh tế Gaza, khiến cho số người chết vì đói, bệnh không thể đếm được.

Trước tình hình này, một tòa án Quốc Tế đã khép viên Thủ Tướng này vào tội “chống nhân loại” và buộc tội Netanyahu là “Tội Phạm Chiến Tranh” (War Criminal). Nhưng Netanyahu vẫn đánh vào dải Gaza liên tục. 

Mãi đến cuối tháng Giêng, đầu tháng Hai năm 2025, qua sự trung gian của quốc tế, nhất là các nước Trung Đông gồm Qatar, Ai Cập, và Saudi Arabia, Netanyahu đã chấp nhận ký kết hòa bình với nhóm Hamas, tạm ngừng chiến tranh để trao đổi tù binh. Tuy nhiên, hiệp ước Hòa Bình này vẫn còn lung lay, hai bên vẫn đổ lỗi cho nhau là “không nghiêm chỉnh thi hành hiệp ước” để thỉnh thoảng vẫn pháo kích qua lại. Cho đến hôm nay, ngày 9, tháng 3, năm 2025, tình hình chỉ tạm ổn trong tiếng súng và tiếng tranh cãi lẻ tẻ.

Qua các cuộc tấn công, pháo kích từ nhiều thập niên qua, cả Âu Châu và Hoa Kỳ đã lên án Hamas là nhóm Khủng Bố Quốc Tế. Vậy Hamas là lực lượng gì? Tổ chức như thế nào? 

Hamas viết tắt bởi “The Islamic Resistance Movement” là một nhóm người Palestine cực đoan theo Sunni Islamist, một tổ chức chính trị liên hệ đến một cánh quân sự của Palestine được gọi là “Izz al-Din al-Qassam Brigades.”

Nhóm quân sự này đã thống trị Gaza từ năm 2007. Lực lượng Hamas thực ra đã được thành lập bởi một học giả Islamic người Palestine tên là Ahmed Yassin trong năm 1987, sau cuộc bùng nổ của nhóm First Intifada chống lại sự đô hộ của Israel. Năm 2006, Hamas chiếm được đa số trong cuộc bầu cử Hội đồng Lập Pháp Palestine, vì đã hứa sẽ tiêu diệt các vụ tham nhũng trong chính quyền Palestine cũng như tuyên bố tẩy trừ sự đô hộ của người Israel trên dải đất Gaza. 

Trong cuộc nội chiến giành dải Gaza (Battle of Gaza) năm 2007, nhóm Hamas đánh bại đối thủ là Fatah, một nhóm khủng bố người Palestine khác, và từ đó, thống lĩnh đất nước Palestine, biệt lập với chính quyền Palestine (Palestine National Authority).

Viên Thủ Tướng của Palestine được cho là một nhân vật bù nhìn, không có tiếng nói chi ngoài sự than thở là Hamas độc tài. Một nhóm Palestine tuân phục Thủ Tướng Palestine, đã nhiều lần muốn tổ chức lật đổ Hamas nhưng đều thất bại và bị Hamas giết chết hết.  Sau khi Hamas chiếm được quyền cai trị dải Gaza, Israel và Hamas luôn trao đổi bom đạn với nhau qua các trận đánh lớn năm 2008-2009; 2012, 2014, 2021, và rồi tiến đến đỉnh của cuộc chiến vào năm 2023, bắt đầu từ ngày 7/10 năm này trong cuộc chiến vừa qua.

Thập niên trước đây, Hamas khôn ngoan đã không coi Israel là kẻ thù chính, mà những cuộc chiến tranh lẻ tẻ xảy ra giữa Hamas và Israel đều được Hamas cho rằng Hamas không chống Israel mà chống Zionism.

Giới phân tích cho rằng công bố này thực sự là một sự đánh lừa dư luận, vì Zionism cũng là Israel mà chỉ khác với chủ trương của chính quyền Israel là vì Zionism là một mặt cực đoan của Israel. Zionism không coi dân tộc Palestine là một dân tộc, chỉ là một nhóm du canh, du cư nên không thể giao thiệp tương tác với Palestine như một đối tác thuộc tầm cỡ quốc gia. 

Zionism được thành lập bởi Theodor Herzl vào năm 1896, qua lời hiệu triệu in trong tập sách nhỏ của Zionism, tên “Der Judenstaat,” trong bản hiệu triệu này, Theodor đã hình dung ra một đất nước Do Thái độc lập với tất cả mọi dân tộc khác.

Từ nhiều thập niên trước đó, người Do Thái phải tha phương cầu thực khắp thế giới, cho nên lời hiệu triệu này được tôn sùng như một cuốn “thánh kinh mới.” Dân Do Thái lưu vong vẫn luôn mong có ngày trở về đất hứa là đất Israel bây giờ. Vì thế, họ đã hành động đột kích nhiều nơi, nhiều năm, khiến cho quốc tế không ưa nhóm Zionist, và có những kế hoạch, chương trình cụ thể “Anti-Zionism,” chống lại mục đích của nhóm này. 

Trở lại vấn đề Hamas, trong nhiều năm, Hamas vẫn né tránh việc chống Israel vì thế lực của Israel rất mạnh, như trong trận chiến sáu ngày năm 1967, một mình Israel đã đánh tan lực lượng liên quốc gồm bốn nước Ả Rập lớn là Ai Cập, Jordan, Syria và Iraq. Do đó, như đã viết ở trên, Hamas vẫn luôn tuyên bố là chống tư tưởng Zionism chứ không chống đối Israel, mặc dầu vẫn pháo kích lai rai vào Israel, và thỉnh thoảng, quân đội hai bên lại giao chiến với nhau trong vài ngày rồi ngưng. Mỗi lần như thế, Israel lại tung quân vào Palestine, đánh và giết vài nhân vật thủ lãnh, đồng thời ra lệnh bế quan, tỏa cảng, không cho dân Palestine vào West Bank là nơi mà Israel đã chiếm công khai vào năm 1967, hoặc vào Israel làm ăn, buôn bán. Israel tạo ra các cổng gác với vũ khí chằng chịt, khám xét dân Palestine rất kỹ. Tuy nhiên, trước sự canh gác chặt chẽ như thế, Hamas vẫn thỉnh thoảng cho nổ bom tự sát, hoặc pháo kích vào các khu chợ của Israel, nơi Israel chiếm đóng. Vì thế mà các quốc gia như Úc, Canada, Japan, New Zealand, nước Anh, và Hoa Kỳ đã lên án Hamas là tổ chức khủng bố quốc tế. 

Hiện nay, Hamas có quan hệ ngoại giao với Ai Cập, Iran, Qatar, Saudi Arabia, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. 

Trước mắt, cuộc đình chiến giữa Israel và Hamas có vẻ mong manh, chưa biết sẽ được thực hiện trong bao lâu trước khi bom đạn lại nổ trên đất của cả hai bên. Máu người lại đổ chan hòa trên mặt đất, xác người lại nằm rải rác trên quê hương của người Palestine, giờ này chỉ còn là đống gạch vụn.[CTT – 9/3/2025]

Cùng một tác giả: https://www.toiyeutiengnuoctoi.com/category/tac-gia/q-to-z/chu-tat-tien/

You may also like

Verified by MonsterInsights