TRUNG NAM
Khi bàn về các hộp quẹt bật lửa nổi tiếng nhất hoàn cầu từ xưa đến nay dân Việt Nam, nhất là dân ghiền hút thuốc lá, ai cũng đồng ý hộp quẹt Zippo xứng đáng với danh xưng “vua của các loại bật lửa chống gió.”
Bật lửa Zippo là hiện thân của phong cách và chức năng. Từ năm 1932, những chiếc bật lửa mang tính biểu tượng này đã trở thành mẫu mực của sự tin cậy và độ bền. Được chế tạo từ những vật liệu có phẩm chất cao, bao gồm đồng thau, crôm và thép không rỉ, những chiếc bật lửa này được chế tạo để sử dụng lâu dài.
Tiếng “tách” đặc trưng của bật lửa Zippo có thể được nhận ra ngay lập tức và góp phần tạo nên kinh nghiệm đặc thù cho người dùng loại hộp quẹt này. Việc nạp lại nhiên liệu cho bật lửa Zippo cũng rất dễ dàng và tiện lợi, vì nguồn nhiên liệu có sẵn tại nhiều cửa hàng.
Bật lửa Zippo có nhiều kiểu dáng, từ màu trơn cổ điển đến các họa tiết và thiết kế phức tạp. Bạn cũng có thể cá nhân hóa Zippo của mình bằng cách khắc theo ý riêng, biến nó thành món quà hoàn hảo cho một đối tượng nào đó.
Bật lửa Zippo không chỉ có nhiều chức năng mà còn là một vật phẩm đáng được sưu tầm. Zippo đã cho ra mắt hàng trăm chiếc bật lửa phiên bản trong nhiều năm, nhiều chiếc trong số đó được các nhà sưu tập săn đón.
Cho dù bạn là người hút thuốc hay chỉ cần một chiếc bật lửa đáng tin cậy, Zippo là một phụ kiện không thể thiếu. Từ những chuyến cắm trại đến các sự kiện trang trọng, Zippo là một công cụ đa năng sẽ phục vụ bạn tốt trong mọi tình huống.
Lịch sử hộp quẹt Zippo
Tại Bradford, Pennsylvania, vào năm 1932, George Grant Blaisdell đã thành lập ra Công ty sản xuất Zippo.
Ông Blaisdell đã nghĩ ra một số phiên bản của thuật ngữ “zipper” vì ông thích cách phát âm của nó trước khi quyết định chọn “Zippo,” mà ông cho là tạo cho người nghe cảm giác “hiện đại” hơn. Bảo tàng Zippo/Case ở Bradford trưng bày chiếc bật lửa cầm tay Zippo đầu tiên năm 1933.
Chiến tranh thế giới thứ II đã ảnh hưởng sâu sắc đến Zippo. Khi Hoa Kỳ tham chiến vào năm 1941, Zippo đã ngừng sản xuất bật lửa cho thị trường chung và tập trung toàn bộ hoạt động sản xuất nhắm vào quân đội Hoa Kỳ. Nhờ sáng kiến này, bật lửa Zippo vỏ thép với lớp sơn đen nứt đã thâm nhập vào thị trường.
Vị thế của Zippo như một biểu tượng của Hoa Kỳ đã được củng cố thêm bởi một số câu chuyện thời chiến, chẳng hạn như câu chuyện về cách nó chặn được một viên đạn, làm nóng súp trong mũ bảo hiểm và thắp sáng bảng điều khiển của một chiếc máy bay quân đội bị bắn rơi để hỗ trợ phi công hạ cánh an toàn.
Ngoài ra, Zippo bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn trong các bộ phim Hollywood, đặc biệt là phim chiến tranh, như Casablanca (1942), những cuốn phim trắng đen đã nâng cao vị thế huyền thoại của chúng. Trong khi đó, ba triệu chiếc Zippo đã được sản xuất vào thời kỳ đỉnh cao của mức sản xuất thời chiến vào năm 1945.
Zippo nhận được bằng sáng chế thứ hai, số sê-ri 2517191, vào ngày 1/8/1950. Thiết kế của bật lửa Zippo hầu như không thay đổi với một vài cập nhật nhỏ. Mã ngày đóng dấu dưới cùng bắt đầu cho mọi bật lửa Zippo được sản xuất vào giữa những năm 1950. Sau đó, mã ngày được dùng để kiểm soát phẩm chất, nhưng ngày nay, mã ngày đã trở thành một nguồn tài nguyên vô giá đối với những người sưu tập Zippo.
Công ty đã đóng dấu chữ “Zippo” bằng chữ in hoa từ năm 1933 đến giữa thập niên 1950. Vào cuối thập niên 1940, họ tạo ra logo chữ Zippo và đến năm 1955, logo này đã dần thay thế con dấu dưới cùng của bật lửa. Logo được cải tiến vào cuối thập niên 1970 và thêm nó vào con dấu dưới cùng vào năm 1980.
Để tiếp tục cải tiến, Zippo sản xuất bật lửa Slim vào năm 1956, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng. Điều bất ngờ đối với Zippo là nam giới cũng thấy chiếc bật lửa Zippo nhỏ hơn một chút này được tạo ra cho phụ nữ rất hấp dẫn.
“Nghệ thuật chiến hào” này có thể làm tăng đáng kể giá trị của một chiếc bật lửa Zippo. Đến thập niên 1950, Zippo đã khẳng định được mình là một biểu tượng thẩm mỹ và sản xuất những chiếc bật lửa có thiết kế độc đáo cho nhiều doanh nghiệp, tổ chức và đội thể thao khác nhau nhằm mục đích quảng cáo.
Các doanh nghiệp tôn vinh sự phục vụ của nhân viên hoặc việc nghỉ hưu của nhân viên bằng cách tặng cho họ những chiếc bật lửa được cá nhân hóa. Zippo Slim mỏng hơn các loại bật lửa Zippo khác và đã thêm một sản phẩm có kiểu dáng đẹp hơn vào danh mục của công ty vào năm 1956. Khi những người lính Mỹ bắt đầu tham dự vào Chiến tranh Việt Nam, bật lửa Zippo cũng trở nên rất phổ biến.
Giá cao nhờ yếu tố lịch sử
Bất kỳ nhà sưu tập bật lửa Zippo cổ nào cũng đánh giá cao những chiếc bật lửa Zippo cổ điển từ thời Chiến tranh Việt Nam này.
Do tính độc đáo và liên quan đến lịch sử, những chiếc bật lửa Zippo từ thời Chiến tranh Việt Nam ngày nay cực kỳ hiếm, tuy nhiên cũng có nhiều Zippo “giả cổ” trên thị trường.
Những mẫu bật lửa Zippo đầu tiên này là những mẫu đầu tiên được cá nhân hóa bởi những người lính nhưng vẫn có thiết kế Zippo cơ bản.
Do đó, có rất nhiều loại khác nhau, một số được tô điểm bằng biểu tượng quân đội, người đẹp pinup hoặc những câu thơ trong Kinh thánh. Mỗi chiếc bật lửa Zippo cổ hiếm này đều có một câu chuyện riêng để chia sẻ về người lính từng làm chủ chúng, điều này khiến chúng trở nên cực kỳ có giá trị đối với những người sưu tập.
Trên thực tế, Zippo còn có giá hơn cả những chiếc bật lửa thuốc lá bằng kim loại cơ bản. Chiếc Zippo được khắc tại địa phương đã ăn sâu vào ký ức về Chiến tranh Việt Nam.
Những chiếc bật lửa Zippo đời đầu khá đáng sưu tầm vì thiết kế bằng sáng chế nguyên thuỷ này; do đó, bạn sẽ không thường thấy chúng được bán. So với bật lửa Zippo truyền thống mà hầu hết mọi người hình dung, những biến thể này trông mỏng hơn và dài hơn một chút. Chúng có nhiều dáng vỏ khác nhau, bao gồm đồng thau, và crôm. Những người hâm mộ phong cách Art Deco bóng bẩy sẽ thích những chiếc Zippo này.
Vì chúng rất hiếm nên giá chắc chắn rất cao, có cái trị giá lên đến $9.000 US đô la.
Các dòng Zippo cổ xưa chính
Từ khi công ty Zippo ra đời năm 1932 tới nay đã sản xuất rất nhiều đời Zippo, những đời Zippo đó bao gồm.
Hộp quẹt zippo đời La Mã
Là dòng Zippo trên dòng đời số bây giờ, dòng Zippo La Mã được sản xuất từ những năm 1986 cho tới năm 2000.
Đặc điểm nhận dạng dòng Zippo cổ này là dưới mộc đáy có ghi các chữ cái La Mã đại diện cho các năm sản xuất như: Năm 1986 ký hiệu II, 1989 ký hiệu là V, năm 1994 ký hiệu là X. Chiếc Zippo La Mã cuối cùng được ngừng sản xuất đã hơn 20 năm nay, nhưng tới giờ dòng vẫn được người sưu tầm và sử dụng rất ưa chuộng bởi vì giá thành khá hợp lý mà phẩm chất tốt, giá trị sưu tầm cũng cao.
Zippo cổ đời chữ xéo \
Hay còn được gọi là Zippo đời gạch huyền, dòng Zippo cổ xưa này được sản xuất từ năm 1982 -1986, được sản xuất trong năm năm ở giai đoạn này và tới bây giờ các đời Zippo cổ này hay được nhiều tay chơi Zippo mua bán và sử dụng.
Zippo cổ đời chữ xéo /3
Tên gọi khác là zippo cổ gạch sắc bởi vì ký hiệu / giống dấu sắc trong bảng chữ cái, giai đoạn đời gạch sắc này được sản xuất từ năm 1974-1981.
Được sản xuất trong tám năm có nghĩa là các mẫu bật lửa Zippo cổ này đã được 40-47 năm rồi.
Hiện tại dòng Zippo này được nhiều người mua Zippo cổ sưu tầm và sử dụng nhiều nhất vì giới sưu tầm Zippo hay chơi theo năm sinh của mình mà ở cái độ tuổi 40-47 là tuổi chịu chi và chịu chơi nhất, hơn nữa dòng Zippo cổ này tới bây giờ đã khá hiếm nhưng vẫn còn nhiều cây mới chưa qua lửa.
Quẹt Zippo cổ đời gạch đứng |
Được sản xuất từ năm 1966-1973, dòng này cũng sản xuất trong 8 năm như dòng gạch sắc, dòng Zippo này và Zippo cổ đời chấm rất phổ biến ở Việt Nam vào thời xưa.
Trong giai đoạn này Zippo được đưa vào miền nam Việt Nam rất nhiều thông qua những lính Mỹ và từ đó Zippo bắt đầu phổ biến tại Việt Nam nhiều hơn.
Ngoài ra còn rất nhiều dòng Zippo khác như Zippo đời chấm ( . ), Zippo đời Pat, Zippo cổ 3 hàng chữ…
Cách nhận diện Zippo chính hiệu
Hiện nay, trên thị trường xuất hiện nhiều hộp quẹt Zippo giả, cho nên chúng ta cần phân biệt hộp quẹt Zippo thật hay giả qua năm chi tiết sau:
Xem xét bản lề
Một chiếc Zippo chính cống mới sẽ có bản lề năm chấu với ba chấu nhỏ và hai chấu to xếp xen kẽ nhau và kín khít ít bị dơ lắc khi mới mua điều này sẽ làm cho chiếc Zippo cầm xăng rất tốt.
Còn những chiếc Zippo fake chỉ được làm qua loa với số lượng lớn nên nó sẽ có 5 chấu to đều nhau nên sẽ thô và hay bị hở.
Bên cạnh đó những chiếc Zippo chính hãng thuộc dòng tái bản Replica 1935, 1937, 1941 thì sẽ có bản lề ba chấu hoặc bốn chấu đặc trưng tùy thuộc vào năm tái bản chứ không phải cứ năm chấu.
Kiểm tra mộc đáy
Zippo chính hiệu sẽ có mộc đáy được rập rất sâu, sắc nét và tinh xảo
Xem kỹ cổ đá
Đây là một điểm rất dễ dàng để xem. Zippo chính hiệu sẽ có cổ đá cao được làm bằng đồng, đường bo cổ đá đều tròn và chắc chắn.
Còn những quẹt lửa Zippo giả sẽ có cổ đá thấp như những cây bật lửa Zippo cổ xưa mà thôi.
Kiểm soát bánh xe
Để hoạt động tốt thì một chiếc Zippo chính hãng USA không thể thiếu một chiếc bánh xe cứng nhạy lửa, được cắt xéo sâu hình caro, đường nét rõ ràng không lởm chởm và tia lửa bắn ra nhiều khi quẹt.
Còn bánh xe của những chiếc Zippo giả sẽ yếu dễ bị mòn, bánh xe chỉ được cắt vân ngang không nhạy lửa bằng Zippo chính hãng.
Xem xét dây bấc
Bên cạnh những cách kể trên thì còn một chi tiết rất đơn giản mà rất nhiều giới thành thạo áp dụng đó là kiểm tra cụm tim (bấc) của cây Zippo.
Zippo chính hiệu Mỹ có cụm bấc rất thanh mảnh tơi xốp và đặc biệt có một sợi chỉ màu vàng quấn quanh.
Giá trị các loại Zippo của từng thời kỳ (USD)
| Zippo World War II | 1942-1945 | Bật lửa phiên bản giới hạn được sản xuất trong Thế chiến II, có logo “W” độc đáo. | $500-$1,000 |
| Zippo Vietnam War | 1965-1975 | Bật lửa phiên bản giới hạn được sản xuất trong thời chiến tranh Vietnam, có logo “V”. | $300-$600 |
| Zippo 50th Anniversary | 1975 | Bật lửa phiên bản giới hạn kỷ niệm 50 năm ra mắt Zippo, có thiết kế và số sê-ri độc đáo. | $200-$400 |
| Zippo Elvis Presley | 1977 | Bật lửa phiên bản giới hạn có hình ảnh của Elvis Presley, được sản xuất với sự hợp tác của điền trang King. | $1,000-$2,000 |
| Zippo Limited Edition Art | Nhiều loại | Bật lửa phiên bản giới hạn có hình ảnh tác phẩm nghệ thuật của các nghệ sĩ nổi tiếng như Salvador Dali và Andy Warhol. | $500-$5,000 |
| Zippo Custom Engravings | Nhiều loại | Bật lửa có khắc nội dung độc đáo, chẳng hạn như tên, ngày tháng hoặc thông điệp. | $100-$500 |
| Zippo Vintage | Trước 1950s | Bật lửa Zippo cổ điển còn tốt, có thiết kế và tay nghề thủ công cổ điển. | $50-$200 |
