MAI VŨ PHẠM
Dù có thể không được nói đến nhiều, ảnh hưởng chính trị của các Đệ Nhất Phu Nhân (First Lady of the United States – FLOTUS) Hoa Kỳ, rất quan trọng, tạo nên những dấu ấn sâu sắc lên các nhiệm kỳ tổng thống, không chỉ trong phạm vi quốc gia, mà còn ra cả thế giới.
Trong suốt chiều dài lịch sử tổng thống Hoa Kỳ, bên cạnh những chiến lược, quyết định ngoại giao của các vị tổng tư lệnh, thì các FLOTUS chính là những người tạo nên và lại các câu chuyện lịch sử đáng nhớ của một giai đoạn, thông qua các sáng kiến, hoạt động xã hội, vận động và phục vụ người dân Hoa Kỳ của họ.
Laura Lane Welch Bush: Nhà hoạt động xóa nạn mù chữ
Đệ Nhất Phu Nhân Laura Lane Welch Bush, là vợ của Tổng Thống thứ 43 của Hoa Kỳ (2001 đến 2009) George W. Bush, thuộc đảng Cộng Hòa. Bà sinh ngày 4/11/1946 tại Midland, Texas, là con duy nhất của ông Harold Welch, làm nghề xây cất nhà và bà Jenna Hawkins Welch.
Laura Welch không lớn lên trong một gia đình có nền tảng chính trị. Cuộc đời của bà bình thường như bao cô gái khác cùng trang lứa. Cha mẹ bà đặt ưu tiên vào việc học hành của con gái và đặc biệt nuôi dưỡng sở thích đọc sách của bà từ thuở nhỏ. Laura Welch theo học tại các trường công lập ở Midland, Texas. Sau khi tốt nghiệp trung học năm 1964, bà lấy bằng cử nhân giáo dục tiểu học tại Đại học Southern Methodist University vào năm 1968. Sau đó, bà giảng dạy tại các trường công lập ở Dallas và Houston. Năm 1973, bà nhận bằng thạc sĩ khoa học thư viện từ Đại học University of Texas và sau đó làm thủ thư (librarian) tại Austin.
Chính vì bà là một nhà giáo dục và một thủ thư trước khi trở thành người phụ nữ quyền lực nhất nước Mỹ, câu nói để đời của bà Laura Welch cho hậu thế là: “Thư viện cho phép trẻ em đặt câu hỏi về thế giới và tìm ra câu trả lời. Và điều tuyệt vời là khi trẻ em học cách sử dụng thư viện, cánh cửa học hỏi luôn rộng mở.”
Sáng kiến lớn nhất của bà khi trở thành FLOTUS Laura Bush là thúc đẩy xóa mù chữ và khuyến khích giáo dục. Bà phát động Lễ Hội Sách Quốc Gia vào năm 2001, và sự kiện này ngày nay đã trở thành thường niên, thu hút hàng nghìn độc giả và tác giả trên khắp cả nước. Lễ hội sách là cam kết của bà trong việc thúc đẩy việc đọc sách và văn học, dựa trên kinh nghiệm chuyên môn của bà là một thủ thư.
Ngoài ra, bà còn đề xướng “Sẵn sàng đọc, sẵn sàng học” nhằm mục đích nâng cao các chương trình giáo dục và xóa mù chữ cho trẻ em. Ngoài những hoạt động giáo dục, bà Laura Bush là người ủng hộ mạnh mẽ quyền và sức khỏe của phụ nữ, đặc biệt là ở Afghanistan. Bà đã sử dụng tiếng nói Đệ Nhất Phu Nhân của mình để kêu gọi thế giới quan tâm đến hoàn cảnh khó khăn của phụ nữ Afghanistan dưới sự cai trị của tổ chức khủng bố Taliban và ủng hộ các nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm cải thiện cuộc sống của họ thông qua giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
Năm 2001, bà trở thành FLOTUS đầu tiên phát biểu trên đài phát thanh tổng thống hàng tuần, tập trung vào cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu và kêu gọi hỗ trợ phụ nữ Afghanistan. Nhìn chung, bà Laura Bush được lịch sử nhận định là có ảnh hưởng chính trị đáng kể lên chính quyền của Tổng Thống Bush. Được biết đến với phong thái điềm tĩnh và điềm đạm, bà Laura Bush thường được coi là một điểm tựa vững chắc đằng sau Tổng Thống Bush. Tỷ lệ ủng hộ và mức độ nổi tiếng của bà thường vượt qua chồng, điều này phần nào giúp xoa bớt sự bực tức của cử tri đối với chính quyền Bush trong thời kỳ chiến tranh Iraq.
Cindy McCain: Người mang nụ cười đến cho trẻ em Việt Nam
Bà Cindy Lou Hensley McCain, sinh ngày 20/5/1954, được biết đến nhiều nhất trong vai trò là vợ của cố Thượng nghị sĩ John McCain, ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng Hòa năm 2008.
Viết đến đây, tác giả phải giải thích ngay là dù TNS John McCain không đắc cử tổng thống, nhưng ông là một khuôn mặt nổi trội của đảng Cộng hòa, và vì thế tác giả muốn nhắc đến vợ ông, bà Cindy McCain trong bài viết này.
Cuộc đời của bà Cindy McCain được đánh dấu bằng cam kết sâu sắc với công tác nhân đạo và hoạt động từ thiện, tránh xa ánh đèn sân khấu chính trị. Cuộc sống thời thơ ấu của bà Cindy McCain cũng bắt nguồn từ các hoạt động kinh doanh và từ thiện.
Bà là con gái của doanh nhân thành đạt Jim Hensley. Sau khi lấy bằng giáo dục, bà đã gia nhập công ty gia đình, Hensley & Co., một trong những nhà phân phối bia Anheuser-Busch lớn nhất tại Hoa Kỳ.
Bà Cindy từng nói: “Một trong những điều quan trọng nhất mà cha tôi đã dạy tôi là bạn không bao giờ được đứng nhìn và không làm gì cả, khi người khác bị tổn thương hoặc bị ngược đãi. Bạn phải can đảm lên tiếng cho những điều đúng đắn, ngay cả khi khó khăn.” Cho nên, mặc dù rất giỏi kinh doanh, nhưng bà Cindy lại được khen ngợi nhiều nhất cho các hoạt động nhân đạo, đặc biệt là trong các lĩnh vực y tế toàn cầu, nạn buôn người, và hỗ trợ người tị nạn.
Thượng Nghị Sĩ John McCain từng là tù binh chiến tranh Việt Nam trong hơn năm năm. Bởi thế, Việt Nam không xa lạ với bà Cindy McCain. Chính vợ chồng ông McCain đã đóng vai trò quan trọng trong việc bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ năm 1995. Mặc dù xuất thân từ gia đình vô cùng giàu có, bà Cindy McCain không xuất hiện trước công chúng với trang sức đắt giá và và quần áo hàng hiệu. Ngược lại, hình ảnh của bà Cindy trước công chúng rất giản dị với đôi giày thể thao, và tóc đuôi gà trong các công tác thiện nguyện.
Một trong những đóng góp quan trọng nhất của bà Cindy là công việc của bà với tổ chức phi lợi nhuận Operation Smile, nơi cung cấp các ca phẫu thuật miễn phí cho trẻ em bị hở hàm ếch ở Việt Nam. Cindy McCain là tình nguyện viên của Operation Smile từ năm 2001, nhưng sứ mệnh thiêng liêng của tổ chức từ thiện này đã chạm đến trái tim bà từ thập niên 90s.
Năm 1993, vợ chồng McCain đã nhận nuôi một cô bé bị hở hàm ếch nghiêm trọng, tại một trại trẻ mồ côi ở Bangladesh. Là thành viên của hội đồng quản trị Operation Smile từ năm 2005, bà Cindy đã gây quỹ và tham gia các hoạt động của tổ chức. Bà cũng thành lập Đội Ngũ Y Tế Tình Nguyện Hoa Kỳ, nơi cung cấp các nhân viên y tế đến các khu vực bị thiên tai và chiến tranh tàn phá trên khắp thế giới.
Trong khi ông John McCain thường được xem là anh hùng chiến tranh và chính trị gia hiếm thấy, thì hình ảnh thiện nguyện của bà Cindy trong cuộc vận động tranh cử đã giúp ông trở nên gần gũi, thân thiện hơn, làm rõ mạnh mẽ cam kết phục vụ của ông. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008 của John McCain, bà Cindy đã tích cực cho công chúng Hoa Kỳ thấy và cảm nhận được tấm lòng trắc ẩn của vợ chồng bà. Thông qua doanh nghiệp gia đình Hensley, bà Cindy là nguồn cung cấp tài chính ổn định cho các nỗ lực chính trị của ông McCain.
Sau khi ông John McCain qua đời năm 2018, bà Cindy vẫn tiếp tục hoạt động chính trị và xã hội, đặc biệt là trong các lĩnh vực về nạn buôn người và vấn đề người tị nạn. Năm 2020, bà đã ủng hộ ứng cử viên Joe Biden, người của đảng Dân chủ, làm tổng thống, với lý do cần một nhà lãnh đạo có thể thống nhất một đất nước chia rẽ, một động tác cho thấy quan điểm chính trị độc lập, phi đảng phái của bà.
Michelle Obama: Thổi làn gió mới vào vai trò Đệ Nhất Phu Nhân
Michelle LaVaughn Robinson Obama, sinh ngày 17/1/1964 tại Chicago, Illinois, trở thành FLOTUS người Mỹ gốc Phi đầu tiên của Hoa Kỳ khi chồng bà, ông Barack Obama, đảng Dân Chủ, được bầu làm Tổng Thống thứ 44 vào năm 2008. Bà Michelle Obama là một luật sư và là một nhà văn.
Những dấu ấn của FLOTUS Michelle Obama là tập trung vào sức khỏe, giáo dục, và gia đình quân nhân. Một trong những sáng kiến quan trọng nhất của bà là chiến dịch “Let’s Move!” được phát động vào năm 2010, nhằm mục đích giảm tình trạng béo phì thúc đẩy lối sống lành mạnh cho trẻ em. Sáng kiến này là một nỗ lực toàn diện đẩy mạnh đối tác với các trường học, doanh nghiệp, và chính quyền địa phương để cải thiện chất lượng thực phẩm, tăng cường hoạt động thể chất, và nâng cao nhận thức về lối sống lành mạnh.
Một trọng tâm chính khác trong nhiệm kỳ FLOTUS của Michelle Obama là sáng kiến “Reach Higher,” khuyến khích những người trẻ tuổi theo đuổi giáo dục đại học. Sáng kiến này nhằm truyền cảm hứng cho sinh viên tự quyết định tương lai của mình bằng cách hoàn thành chương trình giáo dục và đạt được các kỹ năng cần thiết để thành công.
Những nỗ lực của bà Michelle trong lĩnh vực giáo dục mở rộng sang việc hỗ trợ các gia đình quân nhân thông qua sáng kiến “Joining Forces” do bà đồng sáng lập với Tiến sĩ Jill Biden. Sáng kiến này nhằm mục đích hỗ trợ và cung cấp nguồn lực cho các gia đình quân nhân, ghi nhận những thách thức và hy sinh riêng của họ. Sáng kiến “Let Girls Learn” của bà Michelle nhằm hỗ trợ các cơ hội giáo dục cho trẻ em gái ở các nước đang phát triển, bao gồm Việt Nam, đã có tác động trên toàn thế giới.
Thông qua các bài phát biểu và bài viết của mình, trong đó có cuốn hồi ký bán chạy nhất “Becoming”, bà Michelle Obama đã đề cập đến các vấn đề nhức nhối trong xã hội Mỹ, như phân biệt chủng tộc, và bất bình đẳng giới tính. Bà Michelle diễn giải: “Không phải lúc nào bạn cũng có cuộc sống thoải mái và bạn sẽ không phải lúc nào cũng có thể giải quyết tất cả các vấn đề của thế giới cùng một lúc, nhưng đừng bao giờ đánh giá thấp tầm quan trọng mà bạn có thể có, vì lịch sử đã cho chúng ta thấy rằng lòng dũng cảm có thể lây lan và niềm hy vọng có thể tự tồn tại.”
Không thể phủ nhận tầm ảnh hưởng to lớn của bà Michelle Obama trong hai nhiệm kỳ tổng thống của Barack Obama. Bà đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hình ảnh công chúng của ông, đặc biệt là sự gần gũi với thường dân Mỹ. Khả năng kết nối với nhiều cử tri khác nhau, từ những giới trẻ đến các gia đình quân nhân, đã tăng cường sự đa dạng cho các chính sách của Tổng thống Obama và giúp mở rộng sức hấp dẫn của ông trên nhiều nhóm cử tri khác nhau.
Jill Biden: Nhà giáo dục tận tụy phục vụ công chúng
Bà Jill Tracy Jacobs Biden, sinh ngày 3/6/1951 tại Hammonton, New Jersey, hiện là Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ, phu nhân của Tổng Thống Joe Biden, đảng Dân Chủ. Là một nhà giáo dục lâu năm với bằng tiến sĩ giáo dục, bà Jill đã chọn giáo dục, gia đình quân nhân, và nghiên cứu ung thư thành nền tảng cho dịch vụ công của mình.
Sự nghiệp giáo dục của Jill Biden đã kéo dài hơn ba thập niên, với kinh nghiệm giảng dạy tại các trường cao đẳng cộng đồng, trường trung học, và bệnh viện tâm thần dành cho thanh thiếu niên. Niềm đam mê và cam kết của bà với giáo dục được thấy qua câu nói nổi tiếng: “Giảng dạy không chỉ là việc làm của tôi; nhưng đó còn là con người tôi.”
Ngay cả khi là Đệ Nhị Phu Nhân, khi ông Biden làm phó tổng thống từ năm 2009 đến năm 2017, Tiến sĩ Jill Biden vẫn tiếp tục giảng dạy tiếng Anh tại Cao đẳng cộng đồng Bắc Virginia, khiến bà trở thành Đệ Nhị Phu Nhân đầu tiên giữ một công việc được trả lương trong khi chồng bà còn đương nhiệm.
Hiện FLOTUS, Tiến sĩ Jill Biden vẫn tiếp tục vận động cho con đường giáo dục. Sáng kiến “Từ Cao đẳng Cộng đồng đến sự nghiệp” của bà Jill nhấn mạnh vai trò của các trường cao đẳng cộng đồng trong các chương trình phát triển lực lượng lao động và đào tạo, đặc biệt là ở những cộng đồng nghèo.
Tiến sĩ Jill Biden cũng là người ủng hộ mạnh mẽ cho các gia đình quân nhân. Cùng với bà Michelle Obama, sáng kiến “Joining Forces” được thành lập để hỗ trợ nguồn lực cho các gia đình quân nhân, cựu chiến binh, và những người chăm sóc cho họ.
Sau khi con trai Beau Biden qua đời do ung thư não năm 2015, bà Jill đã trở thành người ủng hộ nhiệt thành cho các nghiên cứu phòng ngừa ung thư. Bà đóng vai trò quan trọng trong việc khởi xướng chiến dịch “Biden Cancer,” nhằm mục đích đẩy nhanh các nghiên cứu ung thư và cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc.
Ảnh hưởng của bà Jill Biden đối với sự nghiệp chính trị của chồng bà được thấy rõ qua sự ủng hộ và vận động không ngừng nghỉ của bà. Bà luôn hiện diện trong suốt cuộc đời chính trị của ông Joe Biden, hỗ trợ về mặt tinh thần và đóng vai trò tích cực trong các chiến dịch của ông. Khả năng kết nối với cử tri, đặc biệt là phụ nữ và các nhà giáo dục, FLOTUS Jill Biden là một tài sản vô giá cho thành công chính trị của đương kim Tổng Thống Joe Biden.
Đọc đến đây, có lẽ độc giả cũng đồng ý rằng, tại Hoa Kỳ, câu nói “đằng sau sự thành công của đàn ông luôn có bóng dáng của người phụ nữ” đã được bốn vị phu nhân của các vị tổng thống (hay ứng cử viên tổng thống), của cả hai đảng, chứng minh là đúng?
