Vào ngày 8/4 năm 2025, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đã tạm thời đình chỉ lệnh của tòa cấp dưới yêu cầu chính quyền Trump phục hồi công việc cho khoảng 16.000 nhân viên liên bang đang trong thời gian thử việc đã bị sa thải gần đây.
Quyết định này được đưa ra để phản hồi đơn khẩn cấp từ phía chính quyền, sau khi Thẩm phán William Alsup của tòa liên bang ra phán quyết cho rằng việc sa thải hàng loạt này vi phạm luật liên bang và yêu cầu tuyển dụng lại các nhân viên tại sáu cơ quan, bao gồm Bộ Cựu chiến binh, Bộ Quốc phòng và Bộ Nông nghiệp.
Lệnh ngắn gọn, không ký tên của Tối cao Pháp viện cho biết chín tổ chức phi lợi nhuận được cấp lệnh cấm ban đầu không có tư cách pháp lý để kiện. Tuy nhiên, tòa nhấn mạnh rằng quyết định này không ảnh hưởng đến các nguyên đơn khác trong vụ kiện, như các công đoàn lao động và chính quyền các bang.
Hai Thẩm phán Sonia Sotomayor và Ketanji Brown Jackson đã phản đối quyết định này và cho biết họ sẽ giữ nguyên phán quyết của tòa cấp dưới.
Đây là lần thứ ba trong vòng một tuần Tối cao Pháp viện đứng về phía chính quyền Trump trong các tranh chấp liên quan đến lệnh của tòa cấp dưới cản trở các chính sách của chính quyền. Trước đó, Tối cao Pháp viện đã cho phép tiếp tục trục xuất theo Đạo luật Kẻ thù Ngoại bang năm 1798 và cắt giảm tài trợ cho chương trình đào tạo giáo viên.
Phán quyết ban đầu của Thẩm phán Alsup xuất phát từ đơn kiện của liên minh gồm các công đoàn lao động và các tổ chức phi lợi nhuận, cho rằng việc sa thải được chỉ đạo sai trái từ Văn phòng Quản lý Nhân sự Liên bang (OPM) và quyền giám đốc cơ quan này.
Ông Alsup chỉ trích gay gắt hành động của chính quyền, nói rằng ông “kinh ngạc khi các nhân viên bị thông báo sa thải vì lý do hiệu suất kém, trong khi trước đó chỉ vài tháng họ nhận được đánh giá xuất sắc.”
Bộ Tư pháp cho rằng phán quyết của ông Alsup vượt quá thẩm quyền tư pháp, lập luận rằng nó cho phép các nguyên đơn “kiểm soát mối quan hệ lao động giữa chính phủ liên bang và lực lượng lao động,” vi phạm nguyên tắc phân quyền trong Hiến pháp.
Trong một vụ việc liên quan, một thẩm phán liên bang tại Maryland cũng đã ra lệnh ngăn chặn các vụ sa thải tương tự tại 18 cơ quan liên bang khác, ảnh hưởng đến 19 tiểu bang và đặc khu Columbia. Bộ Tư pháp cũng đang kháng cáo quyết định này.
Chính quyền Trump khẳng định rằng các cơ quan liên bang tự đưa ra quyết định sa thải, và ông ủng hộ quyết định đó.
Quyết định mới nhất của Tối cao Pháp viện cho thấy cuộc chiến pháp lý sẽ tiếp tục diễn ra về việc cắt giảm nhân liên bang của chính quyền Trump cũng như vai trò giám sát ngành hành pháp của ngành tư pháp Hoa Kỳ, điều then chốt trong guồng máy tam quyền phân lập của Hoa Kỳ.
Phản ứng các giới
Quyết định của Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ về việc tạm dừng lệnh khôi phục công việc cho khoảng 16.000 nhân viên liên bang bị sa thải đã gây ra nhiều phản ứng khác nhau trong dư luận:
Các công đoàn và tổ chức phi lợi nhuận: Đây là những bên đã khởi kiện chính phủ về vụ sa thải hàng loạt. Họ bày tỏ sự thất vọng sâu sắc với quyết định của Tòa án Tối cao. Các nhóm này cho rằng việc sa thải trái pháp luật và gây tổn hại đến dịch vụ công cộng. Trong một tuyên bố chung, họ nhấn mạnh sẽ tiếp tục theo đuổi các nỗ lực pháp lý để buộc chính phủ liên bang phải chịu trách nhiệm.
Nhân viên liên bang: Những người bị ảnh hưởng đang trải qua cảm giác bất an và thất vọng. Một số người, như Sam Peterson, đã từ chối đề nghị trở lại làm việc và chuyển hướng sang làm việc khác vì không còn tin tưởng vào sự ổn định của hệ thống. Những người chấp nhận quay lại thì lại bị cho nghỉ hành chính, làm dấy lên lo ngại về an toàn nghề nghiệp và cam kết thực sự của chính phủ đối với lực lượng lao động.
Các chuyên gia pháp lý: Giới phân tích pháp lý có quan điểm trái chiều. Một số cho rằng phán quyết này củng cố quyền hành pháp trong việc quản lý nhân sự. Trong khi đó, có ý kiến cho rằng quyết định của Tòa án Tối cao làm suy yếu vai trò giám sát tư pháp và quyền lợi của nhân viên liên bang, phản ánh cuộc tranh luận đang tiếp diễn về sự cân bằng quyền lực giữa các nhánh trong chính phủ.
Giới chính trị: Thượng nghị sĩ Dân chủ Elizabeth Warren đã kêu gọi một nghiên cứu toàn diện về tác động của các vụ sa thải hàng loạt, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như y tế và an ninh quốc gia. Điều này cho thấy những lo ngại lớn hơn trong giới chính trị về cách tiếp cận của chính quyền Trump trong việc cắt giảm lực lượng lao động liên bang và hậu quả tiềm tàng.
Nhìn chung, phán quyết của Tối cao Pháp viện đã làm dấy lên nhiều tranh cãi về tính hợp pháp và hệ quả của chính sách tinh giản biên chế liên bang, đồng thời đặt ra câu hỏi về tác động đến dịch vụ công và quyền lợi người lao động.
