Đúng như tin đồn râm ran trong giới thạo tin, sáng ngày 3-8, tại Hà Nội, ông Tô Lâm, chủ tịch nước Việt Nam, đã được bầu làm Tổng bí thư. Sanh năm 1957 tạ Hưng Yên, ông Tô Lâm xuất thân là một công an viên chuyên công tác an ninh, đến năm 2016 ông trở thành Bộ trưởng Công an, tháng 5-2024 là Chủ tịch nước và nay, tháng 8-2024 lên chiếc ghế số 1 của Việt Nam. Nhắc đến ông, dư luận thế giới không thể nào quên được “vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh từ Berlin”, Đức và “vụ ăn thịt bò rắc vàng” ở Anh mấy năm trước đây.
Việc ông Tô Lâm nắm chức vụ cao nhứt nước Việt Nam chưa thấy động thái nào của các quốc gia khác, kể cả phe đồng minh thân cận như Nga, Trung Quốc…Có người thất vọng lo rằng thời kỳ trị vì của ông sẽ là thời kỳ “công an trị”, song cũng có người hy vọng rằng, với quyền lực đang nắm trong tay nếu dám, ông có thể trở thành một Gorbachov của Việt Nam. Song tất cả đều phải chờ! Chia sẻ với đài BBC, Giáo sư Thayer, Úc nhận định với việc ông Tô Lâm làm tổng bí thư, sẽ không có thay đổi lớn nào về chính sách đối nội và đối ngoại trong giai đoạn chuyển tiếp này.
Phát biểu sau khi được bầu làm Tổng bí thư của ông Lâm có đoạn “kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực”. Và ngay sau đó, vào buổi chiều ngày 3-8, đã có 4 gương mặt bị loại ra khỏi các chức vụ. Đó là các ông Lê Minh Khái, Phó thủ tướng; ông Đặng Quốc Khánh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên-Môi trường; ông Nguyễn Xuân Ký, Bí thư tỉnh ủy Quảng Ninh và ông Châu Văn Lâm, Bí thư tỉnh ủy Tuyên Quang. Cả bốn ông nầy đều “vi phạm các quy định của Đảng trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm, trách nhiệm nêu gương và các quy định về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực” và đều có đơn xin thôi giữ các chức vụ.
Các lãnh đạo của các nước Nga, Trung Quốc, Kampuchia và Lào đã gởi thơ chúc mừng lãnh đạo của Việt Nam.