Một sự kiện thể thao độc đáo vừa diễn ra tại Bắc Kinh vào thứ Bảy, ngày 19/4/2025, thu hút sự chú ý của đông đảo công chúng và giới công nghệ. Lần đầu tiên trong lịch sử, các robot hình người đã cùng hàng nghìn vận động viên con người tham gia tranh tài trong giải chạy Yizhuang half-marathon.
Những “vận động viên” đặc biệt
Theo các bài báo, có tổng cộng 21 robot hình người đến từ các nhà sản xuất Trung Quốc như DroidVP và Noetix Robotics đã góp mặt. Chúng ta có thể hình dung những robot này như thế nào? Bài báo cho biết chúng rất đa dạng về hình dáng và kích thước. Có những robot khá nhỏ, cao chưa tới 1,2 mét (khoảng 3.9 feet), nhưng cũng có những robot cao lớn như người trưởng thành, lên tới 1,8 mét (khoảng 5.9 feet).
Một chi tiết thú vị được đề cập là có một công ty tự hào rằng robot của họ trông gần như người thật, với các đặc điểm giống phụ nữ và thậm chí có khả năng nháy mắt và mỉm cười. Bạn có thể tưởng tượng một con robot vừa chạy vừa cười không?
Để tham gia cuộc đua này, các con robot phải tuân thủ quy định riêng: chúng phải là loại hình người, đi bằng hai chân (bipedal) và có chiều cao từ 0,5 đến 2 mét. Điều này có nghĩa là những con robot có bánh xe hoặc nhiều hơn hai chân không được phép tham gia.
Thử thách không nhỏ trên đường đua 21km
Quãng đường half-marathon dài 21 km (khoảng 13 dặm) là một thử thách lớn ngay cả với con người, huống chi là robot. Để hoàn thành quãng đường này, mỗi robot phải thực hiện khoảng 250.000 chuyển động khớp một cách chính xác. Đó là một con số khổng lồ!
Hơn nữa, chúng phải đối mặt với những điều kiện thực tế khó lường mà các nhà tổ chức đã cảnh báo trước: địa hình không bằng phẳng, những cơn gió mạnh bất chợt, tín hiệu liên lạc có thể không ổn định và các chướng ngại vật khác nhau trên đường chạy. Liệu robot có thể thích ứng tốt như con người trong những điều kiện như vậy không?
Thực tế trên đường đua đã cho thấy những khó khăn này. Một bài báo mô tả lại cảnh tượng khá “con người”: một con robot đã bị ngã ngay tại vạch xuất phát và phải nằm im vài phút trước khi có thể đứng dậy và tiếp tục cuộc đua. Một con robot khác thì lại va vào hàng rào chỉ sau khi chạy được vài mét, thậm chí còn làm người điều khiển đi cùng bị ngã theo.
Để hỗ trợ, các con robot này đều có người huấn luyện đi kèm, và theo bài báo, một số người đã phải dùng sức để nâng đỡ, hỗ trợ vật lý cho “vận động viên” máy của mình trong suốt cuộc đua.
Luật chơi riêng và chiến thuật độc đáo
Cuộc đua dành cho robot có giới hạn thời gian là 3,5 giờ để hoàn thành. Một điểm khác biệt lớn so với cuộc đua của con người là luật chơi cho phép các đội thay pin hoặc thậm chí thay cả robot trong quá trình thi đấu. Tuy nhiên, mỗi lần thay như vậy sẽ bị phạt 10 phút cộng vào thành tích. Cả robot tự hành (tự chạy) và robot điều khiển từ xa đều được chấp nhận, miễn là chúng hoạt động an toàn.
Điều này dẫn đến một yếu tố chiến thuật thú vị: theo bài báo, robot về đích đầu tiên chưa chắc đã giành chiến thắng chung cuộc. Kết quả cuối cùng sẽ dựa trên thời gian đã điều chỉnh sau khi trừ đi các hình phạt. Có lẽ các đội phải tính toán rất kỹ lưỡng khi nào nên thay pin hoặc thay robot để tối ưu hóa thời gian?
Ngoài các giải thưởng chính bằng tiền mặt cho ba vị trí đầu tiên (lần lượt là 5.000, 4.000 và 3.000 nhân dân tệ – tương đương khoảng 697, 558 và 418 USD), còn có các giải thưởng đặc biệt vinh danh sức bền và thiết kế sáng tạo. Một số robot còn được “trang điểm” khá ngộ nghĩnh: có con robot đi giày chạy, một con robot đeo găng tay đấm bốc, và một con robot khác đeo băng đô màu đỏ với dòng chữ “Nhất Định Thắng” bằng tiếng Trung.
Phản ứng và mục tiêu lớn hơn
Sự kiện này đã tạo ra sự phấn khích nhất định. Bài báo trích lời một khán giả tên He Sishu, người làm việc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI): “Các robot chạy rất tốt, rất ổn định… Tôi cảm thấy mình đang chứng kiến sự tiến hóa của robot và AI.”
Tuy nhiên, cuộc đua này không chỉ đơn thuần là một màn trình diễn công nghệ. Theo các bài báo, nó là một phần trong chiến lược lớn hơn của Trung Quốc, đặc biệt là Bắc Kinh, nhằm trở thành một trung tâm toàn cầu về robot và AI. Khu vực tổ chức sự kiện, Beijing E-Town (Khu Phát triển Kinh tế – Kỹ thuật Bắc Kinh), được cho là đã công bố kế hoạch trở thành một “thị trấn AI”. Kế hoạch này bao gồm việc triển khai hơn 10.000 robot (trong đó có 1.000 robot hình người) trong các lĩnh vực như sản xuất, y tế, giáo dục trong vòng hai năm tới, với nguồn vốn đầu tư gần 686 triệu USD.
Trung Quốc đang hy vọng rằng việc đầu tư vào các ngành công nghiệp tiên phong như robot sẽ tạo ra động lực tăng trưởng kinh tế mới. Các bài báo cũng chỉ ra rằng thị trường robot hình người của Trung Quốc, ước tính trị giá khoảng 378 triệu USD vào năm 2023, được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, có thể đạt tới 10 tỷ USD vào năm 2029.
Góc nhìn chuyên gia: Biểu diễn hay đột phá?
Mặc dù sự kiện gây tiếng vang, nhưng có những góc nhìn chuyên môn thận trọng hơn. Alan Fern, một giáo sư về khoa học máy tính, AI và robot tại Đại học Bang Oregon (Mỹ), được trích dẫn trong bài báo, cho rằng việc robot chạy không phải là một “đột phá AI” như các quan chức Bắc Kinh mô tả. Ông chỉ ra rằng phần mềm cho phép robot hình người chạy đã được phát triển và trình diễn từ hơn năm năm trước.
Theo giáo sư Fern, cuộc đua half-marathon này giống như một “màn trình diễn sức bền của phần cứng” hơn. Ông nhận xét rằng các công ty Trung Quốc đã tập trung vào việc trình diễn khả năng đi, chạy, nhảy múa và các kỹ năng vận động khác của robot. “Nhìn chung,” ông nói, “đây là những màn trình diễn thú vị, nhưng chúng không chứng minh được nhiều về tiện ích trong công việc hữu ích hay bất kỳ loại trí thông minh cơ bản nào.”
Kết luận
Cuộc đua half-marathon đầu tiên có sự tham gia của robot hình người tại Bắc Kinh chắc chắn là một sự kiện độc đáo, cho thấy rõ tham vọng của Trung Quốc trong lĩnh vực robot và AI. Nó đặt ra những câu hỏi thú vị về khả năng của máy móc trong các hoạt động đòi hỏi sức bền và sự thích ứng. Tuy nhiên, như các chuyên gia đã chỉ ra trong bài báo, việc đánh giá giá trị thực sự của sự kiện này đối với tiến bộ công nghệ cốt lõi và ứng dụng thực tiễn vẫn cần thêm thời gian và những minh chứng rõ ràng hơn.
Nguồn: https://www.reuters.com/world/china/china-pits-humanoid-robots-against-humans-half-marathon-2025-04-19/
