Một nghiên cứu mới từ Đại học Emory đã hé lộ phần nào bí ẩn về tình cảm đặc biệt giữa bà và cháu.
Nghiên cứu này, sử dụng công nghệ chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI), đã quét não của khoảng 50 bà ngoại khi họ nhìn hình ảnh của cháu, cha mẹ của đứa cháu, và hình ảnh của một đứa trẻ và người lớn không quen biết. Kết quả cho thấy những vùng não liên quan đến sự đồng cảm về mặt cảm xúc (emotional empathy) được kích hoạt mạnh mẽ khi các bà nhìn ảnh cháu mình. Nói cách khác, các bà không chỉ hiểu mà còn cảm nhận được cảm xúc của cháu, gần như đặt mình vào vị trí của đứa trẻ.
Điều thú vị là khi nhìn ảnh con cái mình (cha/mẹ của đứa cháu), vùng não hoạt động mạnh mẽ nhất lại liên quan đến sự đồng cảm về mặt nhận thức (cognitive empathy). Sự đồng cảm nhận thức này thiên về hiểu suy nghĩ và cảm xúc của người khác ở cấp độ lý trí, chứ không phải là sự chia sẻ cảm xúc sâu sắc như khi nhìn ảnh cháu. Giáo sư James Rilling, người đứng đầu nghiên cứu, giải thích rằng điều này có thể do lịch sử tương tác phức tạp, đôi khi căng thẳng, giữa cha mẹ và con cái, trong khi mối quan hệ bà cháu thường ít áp lực và xung đột hơn.
Vậy tại sao các bà lại có sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ với cháu đến vậy?
Giả thuyết “người bà” (grandmother hypothesis) cho rằng phụ nữ sống lâu hơn tuổi có thể sinh sản để có thể giúp nuôi dạy các thế hệ con cháu, đảm bảo sự tồn tại của dòng giống. Tuy nhiên, lý giải cho tình cảm đặc biệt này vẫn còn gây tranh cãi. Một số người cho rằng do các bà có thể thoải mái cưng chiều cháu mà không phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc nuôi dạy chúng, nên tình cảm dễ dàng thăng hoa hơn. Giáo sư Rilling thì cho rằng vẻ đáng yêu của trẻ con, một sản phẩm của tiến hóa, có thể là yếu tố kích thích tình cảm yêu thương và chăm sóc ở người lớn, đặc biệt là các bà.
Ý kiến từ chính các bà cũng rất đa dạng. Một số bà cho rằng mối quan hệ với cháu mang lại nhiều niềm vui và hứng khởi hơn, ít áp lực và căng thẳng hơn so với việc nuôi dạy con cái. Họ được chứng kiến sự trưởng thành của cháu mà không phải gánh vác trách nhiệm nặng nề như trước. Một số khác thì cho rằng cháu là một khởi đầu mới, một trang giấy trắng trong mối quan hệ gia đình, khác với những thăng trầm trong mối quan hệ cha mẹ – con cái.
Tóm lại, nghiên cứu này đã phần nào khẳng định bằng chứng khoa học cho tình yêu thương đặc biệt giữa bà và cháu. Mặc dù vẫn còn nhiều điều cần được khám phá, nhưng rõ ràng vai trò của người bà trong gia đình không chỉ đơn thuần là giúp đỡ việc chăm sóc, mà còn là sợi dây kết nối tình cảm vô cùng quan trọng, góp phần vào sự phát triển toàn diện của đứa trẻ.
https://www.yahoo.com/lifestyle/scientists-studying-why-grandmas-feel-003102535.html
