VŨ NGỌC MAI
Hàng năm cứ đến ngày Hiền Mẫu -Mother’s Day– thì chúng ta lại thấy rất nhiều chương trình và tổ chức hướng về ngày lễ này trong tuần lễ thứ nhì của tháng Năm.
Những bài hát thắm thiết về Mẹ lại được hát lên trong nhiều chương trình văn nghệ của một số Hội đoàn, văn thơ và ca dao tục ngữ về mẹ, đặc biệt Hội Phụ Nữ Việt-Mỹ (Vietnamese American Women Association), tổ chức hàng năm luôn vinh danh phụ từ 75 tuổi trở lên. Năm nay lễ vinh danh rơi vào đúng ngày Hiền Mẫu Chủ Nhật, 12 tháng Năm.
Không chỉ người trẻ, mà các cụ bà cũng trình diễn văn nghệ, thi Hoa Hậu Áo Dài và nhiều tiết mục hấp dẫn khác trông rất đẹp mắt.
Đây cũng là mùa mua sắm nhộn nhịp của các con cho mẹ yêu của mình: nữ trang, mỹ phẩm, quần áo, thiệp mừng, và nhiều loại hoa được cắm sẵn trong bình hay trong chậu với những màu sắc tươi thắm đỏ, vàng, trắng, tím… Các nhà hàng, tiệm ăn vì quá đông nên thực khách phải gọi đặt bàn trước nếu không muốn phải xếp hàng chờ đợi khá lâu.
Những người con dù ở xa cũng tìm cách về thăm mẹ.
Chứng kiến sự nhộn nhịp của Ngày Hiền Mẫu, có người con đã nhận xét rằng “với tôi, ngày nào cũng là ngày của mẹ rồi, đâu phải mỗi năm chỉ có một ngày mà thôi.” Câu nói ấy có thể diễn tả sự gắn bó của tình nghĩa mẹ con sau khi đã cảm nhận được tất cả sự hy sinh thời gian và công sức cho đàn con của mẹ mình.
Trong quá khứ, người mẹ tuy ít học, nhưng việc quán xuyến trong gia đình thì do một tay mẹ đảm đang. Mẹ lo cho con từ miếng ăn giấc ngủ đến viêc nhắc nhở con học hành, chọn bạn mà giao tiếp… Khi còn bé, lời hát ru của mẹ còn theo chúng ta đến ngày khôn lớn. Các bà mẹ Việt Nam đã chấp nhận định kiến của xã hội có phần trọng nam khinh nữ.
Sau 1975, khi người chồng bị đưa đi học cải tạo, người mẹ phải đóng vai trò vừa làm cha, vừa làm mẹ, vừa làm bổn phận vợ hiền, vất vả trèo đèo vượt suối đi thăm nuôi chồng trong hoàn cảnh hết sức khó khăn nhưng vẫn kiên trì chấp nhận mọi gian nan thử thách vì chồng con.
Cô K.H. đã khóc nức nở khi kể cho tác giả nghe chuyện mẹ cô phải lặn lội từ Nam ra Bắc, lén trốn công an để bán một số vải vóc, thuốc men, bột ngọt, xà bông, kem đánh răng… mà ngoài ấy ưa dùng. Có lần cô đi theo mẹ, cả hai đã bị bắt vì cô run sợ, làm mất cả kiện hàng lẫn vốn liếng của mẹ. Bây giờ mẹ đã già nên bắt đầu quên nhớ thất thường, và cô không biết sẽ sống ra sao khi mẹ về bên kia thế giới! Cô tâm sự mùa Vu Lan này cô sẽ nhờ nhà chùa làm một lễ lớn để tặng quà và cầu nguyện cho mẹ được khỏe mạnh và sống lâu trăm tuổi.
Một người mẹ, bà Trịnh Thị Hòa, kể lại nỗi lo lắng nếu chẳng may bị bắt buộc đi kinh tế mới. Lý do vì phải ở lại nhà với ba người con trai khi mà chồng bà đã trình diện đi học cải tạo vì nghe theo lời hứa sẽ được cho về sau 10 ngày, nhưng thật ra đó chỉ là một lời hứa dã đánh lừa vô số cấp lãnh đạo và tướng tá sau tháng Tư năm 1975!
Ấy vậy mà mẹ con bà Hòa vẫn còn tìm được chút an ủi khi đêm khuya thanh vắng chụm đầu vào nhau để lén nghe nho nhỏ nhạc tiền chiến trước 75, những bài hợp ca của ban ABBA hay nhạc Pháp. Cũng một phần nhờ bà Hòa đã giả dại qua ải bằng cách đọc vanh vách những câu chính trị của họ để tỏ ra “vừa hồng vừa chuyên” với bà Tổ trưởng tổ dân phố mỗi khi bị mời dự họp hàng tuần nơi phường khóm!
Sau nhiều lần vượt biên, hai mẹ con bà cũng đến được bến bờ tự do.
Khi được định cư tại Hoa Kỳ, nhiều người mẹ đã vừa đi học, vừa đi làm, nhưng khi về đến nhà vẫn lo cơm nước cho chồng con. Ngay cả lúc con vào đại học thì lại gửi thức ăn đến phòng trọ cho con dù chúng đang theo học ở những tiểu bang xa. Người mẹ còn thắt lưng buộc bụng để có tiền cho con học lên cao, thay vì vay mượn tiền của trường chúng đang theo học.
Tình mẹ cho con vốn vô điều kiện, vô giá và vô bờ bến.
Bây giờ chúng ta thử nhìn qua tình mẹ con của thế hệ tương đối trẻ sau này.
Được hưởng nền giáo dục tại Hoa Kỳ, cô Tâm An tâm sự: “Quan hệ mẹ con bắt đầu từ khi mang thai, khi được ôm con trong lòng mình tròn 9 tháng. Không có hạnh phúc nào lớn lao hơn khi con chào đời và được chăm sóc, nuôi nấng, dạy dỗ con ngày đêm từ lúc còn nhỏ dại cho đến khi trưởng thành.”
Ngoài việc chăm sóc con, việc quan tâm đến nhu cầu vật chất, tinh thần và tình cảm của con cái cũng rất quan trọng. Người mẹ cần phải gần gũi, trò chuyện, trao đổi với con để có thể hướng dẫn chúng lòng tự tin, sự tự lập và đức tính chăm chỉ, đam mê trong học tập và các sinh hoạt cuối tuần khác…
Sau mỗi buổi học, mẹ thường kiểm soát, nhắc nhở các con làm bài tập ở nhà. Tâm An làm công chức rất bận rộn cả tuần song vẫn dành nhiều thì giờ cuối tuần cho các con: nào học hát, học võ, đi hướng đạo, học Việt Ngữ. Cô tham gia việc xã hội, đi cắm trại với các con, và không từ nan một việc gì khi con cần đến.
Bé Anh-Thư nói về sự săn sóc mẹ dành cho mình như sau: “Mặc dầu suốt tuần mẹ phải đi làm, nhưng mẹ vẫn thu xếp thời giờ để nấu những món ăn ngon lành, dọn dẹp nhà cửa gọn gàng và sạch sẽ. Mẹ còn sinh hoạt tích cực với chị em con trong Hướng đạo, giúp chúng con có nhiều kỷ niệm đẹp và nhiều sinh hoạt hữu ích cho cuộc sống.”
Từ khi 2 tuổi, Anh Thư đã được đi học hát và đi trình diễn khi được mời. Nhờ mẹ luôn dẫn dắt mà cháu đã biết thêm tiếng Việt qua lời bài ca và đoạt nhiều giải thưởng về học vấn và sinh hoạt.
Giáng Kiều có một người con trai bị bạn bè kỳ thị khi đang theo trung học. Em sống khép kín, đóng cửa phòng không chịu tiếp xúc với ai, kể cả cha mẹ. Kiều đã kiên nhẫn, nhỏ nhẹ dỗ dành và giải thích vấn đề cho con bằng những lời ngọt ngào thân ái, đóng vai trò của một người bạn. Cuối cùng con trai lấy lại lòng tự tin, yêu thương mẹ, học hành chăm chỉ, ngày nay đã lập gia đình và có một cuộc sống bình thường và hạnh phúc.
Quan trọng thay khi có một người mẹ rành về tâm lý giáo dục để dìu dắt con mình qua những rắc rối cuộc đời!
Về việc chọn nghề, bà Hoàng từng có một người con phải theo học những lớp đặc biệt cho trẻ con chậm hiểu (special needs) trong ba năm bậc tiểu học. Sau đó, em được chuyển lên lớp bình thường nhưng sức học cũng vẫn còn yếu. Em chỉ đặc biệt say sưa xem những chương trình làm bánh nên mặc cho có sự chống đối của ông xã, bà Hoàng vẫn quyết định cho con đi học ngành làm bánh tại San Francisco vì không muốn con mình phải sống nhờ trợ cấp xã hội suốt đời. Nhờ vậy mà ngày nay, con bà có một công việc rất tốt, trong lĩnh vực mình yêu thích, với cuộc sống dư giả và đầy tự tin. Những nhận xét của người mẹ sáng suốt và đầy tình thương này là một tấm gương cho những phụ huynh có khuynh hướng ép buộc con cái phải theo học những ngành nghề mà họ không yêu thích.
Người mẹ thời xưa hướng nội và hết lòng chu toàn bốn chữ công dung ngôn hạnh. Một số quả phụ ở vậy nuôi con sau khi người chồng qua đời. Họ sống trong gia đình, bên cạnh đàn con cháu cho dù còn rất trẻ.
Ngày nay nhờ những tiến bộ trong nhiều lĩnh vực như khoa học, y tế, giáo dục, văn hóa, nghệ thuật và nhờ cái nhìn phóng khoáng hơn xưa nên nhiều phụ nữ đã bước ra khỏi biên giới gia đình và thành công không kém gì nam giới, kể cả trong chính trị và quân sự. Tuy vậy, dẫu khoác thêm trọng trách nào ngoài xã hội, người mẹ ngày nay vẫn làm tròn bổn phận trong gia đình vì yêu thương và lo lắng cho chồng con.
Qua những nét đẹp đa dạng của người mẹ xưa và nay, chúng ta sẽ có những nhận xét riêng tư để giữ lại hoặc thay đổi phần nào cho thích hợp với hoàn cảnh của mỗi người.
Nhân mùa Lễ Hiền Mẫu, chúng ta cùng dâng lên người mẹ của mọi thế hệ tất cả lòng yêu thương trìu mến, lời ca tụng vô bờ, câu chúc an lành, lời cầu nguyện sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta.
Mẹ ơi, mẹ có thấu chăng tình mẹ bao la bát ngát và không có bút mực nào có thể diễn tả cho đầy đủ và trọn vẹn ý nghĩa thiêng liêng của thứ tình cảm mà mẹ đã và đang dành cho chúng con.
THƠ CHO MẸ
Yêu nhớ mẹ hiền
Gần Me hết sáng lại chiều,
Mấy cô con gái mê yêu Mẹ hiền.
Tráp vui Mẹ để một bên
Cái gương, chiếc lược không quên bao giờ,
Thỏi son, hộp phấn Mẹ tô,
Mày ngài, mắt phượng, ai ngờ mười con?
“Ra đường tưởng thiếp còn son
Về nhà thiếp đã “mười con” cùng chàng!”
Áo tơ lụa trắng Mẹ mang
Dáng hình thanh quí cho vương-vấn lòng.
Ngước nhìn xa thẳm tầng không
Mây bay, gió cuốn vời trông bóng Người.
Vũ Ngọc Mai
Mẫu tử tình thâm
Thương con từ thuở ấu thơ,
Tìm đâu sức mạnh chăm lo trăm bề?
Trong ngoài Mẹ vẫn mải mê:
Giữ con, cố vấn, kiêm nghề giáo viên,
Nấu ăn, tài xế, bạn hiền,
Luôn tay thoăn-thoắt, liên miên, vẫn còn
Thời gian chăm sóc riêng con,
Bao la bát ngát tâm hồn Mẹ ta.
Thâm tình mẫu tử đậm đà
Cám ơn lòng Mẹ bao la biển trời.
Gọi hoài hai tiếng Mẹ ơi!
Trong con tình mẹ sáng ngời trăng sao.
Vũ Ngọc Mai
