Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao một số người có thể vẫy tai (wiggling their ear) một cách dễ dàng, trong khi số khác chỉ biết nhìn với vẻ ghen tị?
Khả năng tưởng chừng như vô dụng này thực ra ẩn chứa nhiều điều thú vị, thậm chí có thể mang lại những lợi ích bất ngờ cho sức khỏe.
Bài viết này sẽ tóm tắt những điểm chính về việc vẫy tai, từ cơ chế hoạt động, yếu tố di truyền, sự phân bố theo giới tính, cho đến tiềm năng ứng dụng trong phục hồi chức năng não.
Cơ chế vẫy tai
Ba cơ xung quanh tai (anterior, superior và posterior auricular) kết nối tai ngoài với hộp sọ và da đầu, chịu trách nhiệm cho các chuyển động của tai.
Cơ anterior kéo tai về phía trước, cơ superior nâng tai lên, và cơ posterior kéo tai về phía sau. Sự phối hợp hoạt động của ba cơ này tạo ra chuyển động gọi là vẫy tai. Mọi người chúng ta đều có các cơ bám tai này, nhưng chỉ một số ít có thể điều khiển chúng theo ý muốn. Khả năng này liên quan đến đường dẫn truyền thần kinh từ não đến cơ bám tai, được điều khiển bởi dây thần kinh mặt.
Yếu tố di truyền và giới tính
Nhiều người cho rằng khả năng vẫy tai là do di truyền, nhưng một nghiên cứu năm 1949 cho thấy điều này không hoàn toàn đúng. Mặc dù đa số những người vẫy tai được có cha hoặc mẹ cũng có khả năng này, vẫn có trường hợp cả cha mẹ đều không vẫy tai được nhưng con cái lại có thể.
Điều này cho thấy di truyền không phải là yếu tố quyết định duy nhất. Một nghiên cứu khác năm 1995 trên 442 người cho thấy nam giới có khả năng vẫy cả hai tai cùng lúc cao hơn nữ giới, mặc dù chưa có nghiên cứu nào tiếp theo để làm rõ sự khác biệt này.
Tiềm năng ứng dụng trong phục hồi chức năng não
Nhà thần kinh học Jerome Maller tại Đại học Monash, Úc, đưa ra giả thuyết rằng việc luyện tập vẫy tai có thể thúc đẩy sự phục hồi sau chấn thương sọ não hoặc đột quỵ. Lý thuyết này dựa trên nguyên lý về tính dẻo dai thần kinh (neuroplasticity), tức khả năng hình thành và tái cấu trúc các kết nối thần kinh của não bộ. Vì vẫy tai đòi hỏi sự tập trung và điều khiển có ý thức, nó có thể kích thích tính dẻo dai thần kinh hiệu quả hơn các động tác đơn giản, lặp đi lặp lại. Mặc dù giả thuyết này vẫn cần được kiểm chứng, nếu được chứng minh là đúng, vẫy tai có thể trở thành một phương pháp phục hồi chức năng mới đầy hứa hẹn.
Tóm lại
Khả năng vẫy tai, tuy có vẻ như chỉ là một trò vui, lại ẩn chứa nhiều bí ẩn khoa học thú vị. Từ cơ chế hoạt động, yếu tố di truyền, cho đến tiềm năng ứng dụng trong y học, vẫy tai không chỉ là một trò giải trí mà còn là một minh chứng cho sự phức tạp và kỳ diệu của cơ thể con người.
Liệu trong tương lai, vẫy tai sẽ trở thành một bài tập phục hồi chức năng phổ biến? Chúng ta hãy cùng chờ đợi những nghiên cứu tiếp theo để có câu trả lời chính xác.
