Tuần này, người yêu thiên văn trên khắp thế giới sẽ có cơ hội chứng kiến một sự kiện thiên văn kỳ thú: “vũ hội hành tinh” (Planetary Alignment). Mặc dù không phải là thuật ngữ thiên văn chính thức, thuật ngữ này dùng để chỉ việc quan sát được nhiều hành tinh cùng lúc trên bầu trời đêm.
Và vào thứ Sáu này, tất cả bảy hành tinh trong hệ mặt trời của chúng ta – Sao Thủy, Sao Kim, Sao Hỏa, Sao Mộc, Sao Thổ, Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương – sẽ cùng xuất hiện, xếp thành một hàng hoặc một vòng cung trên bầu trời.
Preston Dyches, chuyên gia truyền thông tại Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, cho biết việc quan sát tất cả các hành tinh cùng một lúc là rất hiếm, nhưng kể từ tháng Giêng năm nay, nhiều hành tinh đã xuất hiện cùng nhau trên bầu trời. Ông giải thích thêm, khi nhìn lên bầu trời, chúng ta đang nhìn từ bên trong mặt phẳng quỹ đạo của các hành tinh, giống như đang đứng trên đường đua và nhìn các hành tinh khác cũng đang chạy trên cùng đường đua đó. Vì vậy, từ góc nhìn của chúng ta, các hành tinh sẽ luôn xuất hiện trên một đường thẳng.
Để chiêm ngưỡng “vũ hội hành tinh” này, các nhà thiên văn khuyên nên bắt đầu quan sát khoảng nửa giờ sau khi mặt trời lặn. Lúc này, Sao Thủy, Sao Kim, Sao Hỏa và Sao Mộc sẽ hiện rõ khi màn đêm buông xuống. Sao Thủy, Sao Kim và Sao Thổ sẽ nằm ở hướng tây, trong khi Sao Mộc và Sao Hỏa sẽ ở trên cao cùng với Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương. Sao Thủy, Sao Kim, Sao Hỏa và Sao Mộc có thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương cần kính thiên văn để quan sát rõ hơn. Riêng Sao Thổ sẽ khó quan sát hơn vì nó nằm rất gần đường chân trời, lẫn trong ánh sáng hoàng hôn, và có thể cũng cần kính thiên văn hoặc ống nhòm để hỗ trợ. Các ứng dụng quan sát bầu trời cũng có thể giúp xác định vị trí của các hành tinh.
Nếu bỏ lỡ “vũ hội hành tinh” lần này, bạn sẽ có một cơ hội khác vào cuối tháng Tám, khi bốn hành tinh xuất hiện trên bầu trời ngay trước khi mặt trời mọc. Sau tháng Tám, bạn sẽ phải đợi khá lâu, đến tận cuối tháng Mười năm 2028, khi năm hành tinh sẽ cùng xuất hiện trước bình minh.
Tuy nhiên, bên cạnh “vũ hội hành tinh”, các nhà thiên văn như Pamela Gay, nhà khoa học cấp cao tại Viện Khoa học Hành tinh, cũng đang theo dõi một hiện tượng thiên thể khác có thể làm lu mờ sự kiện này.
Đó là T Coronae Borealis, một hệ sao đôi có biệt danh là “Sao Bùng Cháy”, nằm trong chòm sao Bắc Miện. Hệ sao này dự kiến sẽ trở nên sáng rực và có thể nhìn thấy bằng mắt thường sau một vụ nổ nova. T Coronae Borealis thường sáng lên gần như cứ sau 80 năm, với lần nova gần nhất được ghi nhận vào năm 1946. Khi điều này xảy ra, hệ sao sẽ sáng đến mức có thể nhìn thấy từ Trái Đất mà không cần kính thiên văn. Thời điểm chính xác của vụ nổ nova tiếp theo vẫn chưa chắc chắn, nhưng bà Gay cho biết nó có thể xảy ra sớm.
Cuối cùng, nếu bạn hy vọng được gặp lại Sao Diêm Vương, hành tinh từng được coi là hành tinh thứ chín của hệ mặt trời cho đến khi được phân loại lại thành “hành tinh lùn” vào năm 2006, thì hãy bỏ ý định đó đi. Bà Gay cho biết Sao Diêm Vương sẽ nằm dưới đường chân trời trong suốt “vũ hội hành tinh” lần này.
https://starwalk.space/en/news/what-is-planet-parade
